Μάθημα : Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου
Κωδικός : EL985243
Πόλεμος και ειρήνη
Περιεχόμενα
Η πειθώ στον πολιτικό λόγο
Επιστημική και δεοντική τροπικότητα
Θεματικός κύκλος: πόλεμος και ειρήνη
Κείμενο 1 (μη λογοτεχνικό): Γράμμα από τον Αϊνστάιν στον Φρόιντ
Κείμενο 2 (λογοτεχνικό): Ν. Χικμέτ, Μικρό κορίτσι
Κείμενο 3 (λογοτεχνικό): Μ. Νταρουίς, Η κραυγή
Κείμενο 4 (λογοτεχνικό): Γκυγιώμ Απολλιναίρ, Το λαβωμένο περιστέρι και το συντριβάνι
Κείμενο 5 (μη λογοτεχνικό): Μ. Ferro, Εξηγώντας τον 20ό αιώνα στον εγγονό μου Γκουεντάλ
Το κείμενο που θα κάνουμε στο επόμενο μάθημα (4/12) είναι στη σελίδα 111: "Εξηγώντας τον 21ο αιώνα στον εγγονό μου Γκουεντάλ". Στο έγγραφο του παρακάτω συνδέσμου θα βρείτε τις ερωτήσεις που θα επεξεργαστούμε στο μάθημα.
Ναζίμ Χικμέτ, Το μικρό κορίτσι
[Το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ αντλεί την έμπνευσή του από ένα ιστορικό γεγονός, τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας από τις ΗΠΑ στη Χιροσίμα. Ο τίτλος Kız Çocuğu (Το μικρό κορίτσι) δεν είχε τυχαίος, καθώς η κωδική ονομασία της ατομικής βόμβας ήταν “Μικρό Αγόρι” (‘’little boy’’)]
«Εγώ είμαι, εγώ είμαι που χτυπάω την πόρτα σας.
Εδώ ή αλλού, χτυπάω όλες τις πόρτες
ω, μην τρομάζετε καθόλου που είμαι αθώρητη
κανένας μια μικρή νεκρή δεν μπορεί να δει.
Εδώ και δέκα χρόνια εδώ καθόμουνα
στη Χιροσίμα ο θάνατος με βρήκε
κι είμαι παιδί, τα εφτά δεν τα καλόκλεισα,
μα τα νεκρά παιδιά δε μεγαλώνουν.
Πήραν πρώτα φωτιά οι μακριές πλεξούδες μου
μου καήκανε τα χέρια και τα μάτια
όλη-όλη μια φουχτίτσα στάχτη απόμεινα
την πήρε ο άνεμος κι αυτή σ’ ένα ουρανό συννεφιασμένο.
Ω, μη θαρρείτε πως ζητάω για μένα τίποτα,
κανείς εμένα δε μπορεί να με γλυκάνει
τι* το παιδί που σαν κομμάτι εφημερίδα κάηκε
δε μπορεί πια τις καραμέλες σας να φάει.
Εγώ είμαι που χτυπάω την πόρτα σας, ακούστε με,
φιλέψτε με μονάχα την υπογραφή σας
έτσι που τα παιδάκια πια να μη σκοτώνονται
και να μπορούν να τρώνε καραμέλες.»
* τι=γιατί
Μαχμούτ Νταρουίς, Το κορίτσι/ η κραυγή
[Ο Μαχμούτ Νταρουίς (1941-2008) ήταν παλαιστίνιος ποιητής, δημοσιογράφος και εκδότης. Το παρακάτω ποίημα προέρχεται από την ποιητική του συλλογή Το φαινόμενο της πεταλούδας]
Στην ακτή είναι ένα κορίτσι. Το κορίτσι έχει μια οικογένεια.
Και η οικογένεια ένα σπίτι. Το σπίτι έχει δύο παράθυρα και μια πόρτα…
Και στη θάλασσα ένα θωρηκτό διασκεδάζει
κυνηγώντας τους πεζούς στην ακτή:
τέσσερις, πέντε, επτά
πέφτουν στην άμμο, και το κορίτσι γλιτώνει για λίγο
γιατί ένα χέρι από ομίχλη
κάποιο χέρι θεϊκό τη βοήθησε, φώναξε: Πατέρα,
Πατέρα! Σήκω να φύγουμε, η θάλασσα δεν είναι για ανθρώπους σαν κι εμάς!
Δεν απαντά ο πατέρας της, πεσμένος πάνω στη σκιά του
στο ξέσπασμα της απουσίας
Αίμα στις φοινικιές, αίμα στα σύννεφα
Η φωνή την παίρνει και τη σηκώνει ψηλότερα και μακρύτερα από
την ακτή. Ουρλιάζει στην ερημική νύχτα,
ο αντίλαλος δεν έχει αντίλαλο.
Κι έτσι γίνεται η αιώνια κραυγή σε κάποια έκτακτη είδηση,
που δεν ήταν πια έκτακτη είδηση
όταν τα αεροπλάνα γύρισαν για να βομβαρδίσουν ένα σπίτι με δύο παράθυρα και μια πόρτα.
Γκυγιώμ Απολλιναίρ, Το λαβωμένο περιστέρι και το συντριβάνι