Μάθημα : Ιστορία Γ΄ Γυμνασίου

Παρουσίαση Ενότητας 10

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Ενότητα 10  Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη

Ευρωπαϊκή συγκυρία κατά την επανάσταση: Συνέδριο Βιέννης (1815) à «Ιερά Συμμαχία» (Αγγλία, Ρωσία, Αυστρία, Πρωσία) à Παλινόρθωση, αποφυγή & καταστολή κάθε επαναστατικού κινήματος. Σκοπός τους η διατήρηση των ισορροπιών δυνάμεων στην Ανατολή (Ανατολικό Ζήτημα)

Α. 1821-1822: Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Αυστρία, Πρωσία) κρατούν αρνητική στάση. Η διατήρηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εξυπηρετεί τόσο την Αγγλία & τη Γαλλία, όσο και τη Ρωσία. Αυστρία & Πρωσία θέλουν να αποφύγουν την επανάσταση εθνών στην επικράτειά τους. à Συνέπεια: άρνηση ρωσικής συμπαράστασης στην έναρξη επανάστασης στις Ηγεμονίες, καταδίκη.

Β. 1823 κ.ε.:

1) Μεταστροφή Αγγλίας, με Υπουργό Γ. Κάνιγκ (1823), αναθεώρηση συμφερόντων Αγγλίας στην ανατολική Μεσόγειο (Ελληνικό κράτος ως ανάχωμα στη ρωσική επέκταση στη Μεσόγειο) à αναγνώριση Ελλήνων ως εμπόλεμου έθνους.

2) Πρωτοβουλία Ρωσίας (1824), για να μη χάσει επιρροή της στους Έλληνες (ανταγωνισμός με Αγγλία) à Σχέδιο Τριών Τμημάτων: σχηματισμός τριών αυτόνομων ελληνικών ηγεμονιών. Απόρριψη από Έλληνες & Οθωμανούς.

3) Σύναψη δύο δανείων με αγγλικές τράπεζες (1824, 1825) από επαναστατική κυβέρνηση Κουντουριώτη.

4) Υπογραφή Πράξης προστασίας (1825), έκκληση των Ελλήνων προς την Αγγλία (αγγλόφιλοιó Δ. Υψηλάντης) à άρνηση Αγγλίας

5) Δύσκολη κατάσταση με Αιγυπτιακή παρουσία - Ανάμειξη Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας στις ελληνικές υποθέσεις à πίστη ότι οι Δυνάμεις θα δώσουν τη λύση à δημιουργία πολιτικών κομμάτων : αγγλικό (Αλ. Μαυροκορδάτος), γαλλικό (Ι. Κωλέττης), ρωσικό (Α. Μεταξάς, Θ. Κολοκοτρώνης)

6) Κίνημα Φιλελληνισμού: έμπρακτη συμπαράσταση λαών Ευρώπης & Αμερικής στην ελληνική επανάσταση & αντίδραση στην οθωμανική απολυταρχία και την Ιερή Συμμαχία à

8) Ήττα Τούρκων από Ρώσους à

1. Παρουσίαση Ενότητας 8

Σχεδιάγραμμα της Ενότητας 8

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Α. Η ευνοϊκή συγκυρία.

- προϋποθέσεις επιτυχίας ευνοϊκότερες στον νότιο ελλαδικό χώρο

ð πυκνότεροι ελληνικοί πληθυσμοί

ð οθωμανικός στρατός δεν ήταν ιδιαίτερα παρόν

ð 1820-1821 οθωμανικός στρατός απασχολημένος με πόλεμο εναντίον Αλή πασά Ηπείρου

ð πολλοί Φιλικοί προετοίμαζαν και ανάμεναν ξεσηκωμό

ð υπήρχαν ένοπλα σώματα κλεφτών

ð υπήρχαν ελληνικά εμπορικά σκάφη με κανόνια

ð πολλοί έλληνες διέθεταν σημαντική πείρα ενόπλων συγκρούσεων σε ξηρά και θάλασσα

ð ορεινό έδαφος βοηθούσε κλεφτοπόλεμο

Β. Επαναστατικές εστίες

- Μάρτιος 1821: ξεσπούν επαναστάσεις σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα, Κρήτη και νησιά Αιγαίου, Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη. Επίσης στην Κύπρο και Μ. Ασία

Όμως: Πολύ μεγάλη έκταση για να πετύχει η επανάσταση

Τελικά: Επανάσταση εδραιώθηκε στην Πελοπόννησο, Στ. Ελλάδα και κάποια νησιά Αιγαίου

- επαναστατικός στρατός ήταν άτακτος: αγωνιστές που ακολουθούσαν κάποιοι οπλαρχηγοί, χωρίς κεντρική ηγεσία!

Γ. Οι πρωταγωνιστές

 Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Μάρκος Μπότσαρης

Κων/νος Κανάρης, Ανδρέας Μιαούλης

Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Μαντώ Μαυρογένους

Δ. 1821-1824: ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ

1821:

• Κατάληψη πόλεων απαγχονισμός Γρηγορίου Ε΄.
• Οι οπλαρχηγοί της Ρούμελης αντιστέκονται στα Βασιλικά, Γραβιά, Αλαμάνα.
• Κατάληψη Τριπολιτσάς (Σεπτέμβρης 1821).
• Το ναυτικό εμποδίζει τις κινήσεις των Τούρκων, υποστηρίζει τις δυνάμεις ξηράς και συμμετέχει σε πολιορκίες παραλιακών φρουρίων.

1822

• Σφαγές της Χίου:
• 000 Έλληνες σφάχτηκαν,
• 000 αιχμαλωτίστηκαν,
• Οι Ευρωπαίοι συγκινούνται,
• Ο Κανάρης εκδικείται ανατινάζοντας την τουρκική ναυαρχίδα.
• Στις 25-28 Ιουλίου 1822, ο Δράμαλης συντρίβεται στα Δερβενάκια από τον Κολοκοτρώνη.

1823 - 1824

• Θάνατος του Μ. Μπότσαρη(1823).
• Μοχάμετ Άλι, ηγεμόνας της Αιγύπτου:
• Καταστέλλει την επανάσταση στην Κρήτη
• Στην Κάσο, και τα Ψαρά.
• Νίκη του ελληνικού ναυτικού στο Γέροντα (29 Αυγούστου 1824) με το Μιαούλη.

 Η φάση της στρατιωτικής κάμψης (1825-1827)

• 1825: Ιμπραήμ ανακαταλαμβάνει μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου.
• Παπαφλέσσας: πέφτει στο Μανιάκι (20 Μάη 1825).
• Μάχη στους Μύλους της Λέρνης (13 Ιουνίου 1825).
• Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-6) από τους τουρκοαιγυπτίους – έξοδος του Μεσολογγίου (Απρίλης 1826).
• Θάνατος του Καραϊσκάκη (23 Απριλίου 1827).
• Κατάληψη της Ακρόπολης των Αθηνών. Η επανάσταση σβήνει.
• Οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) αποφασίζουν ειρήνευση (Συνθήκη Λονδίνου – 6 Ιουλίου 1827) και δημιουργία ελληνικού κράτους.

Παρουσίαση Ενότητας 9

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους.

Α. Μορφές πολιτικής οργάνωσης τοπικού χαρακτήρα

• Συγκρότηση τοπικών οργανισμών, πολιτικοί σχηματισμοί τοπικού χαρακτήρα, ένα είδος τοπικών κυβερνήσεων. Τους αποτελούν κυρίως προεστοί, Φαναριώτες και ιεράρχες. Σκοπός τους η πολιτική οργάνωση των περιοχών που απελευθερώνονταν και η διαχείριση των εθνικών γαιών (ακίνητη περιουσία Οθωμανών, τώρα στα χέρια Ελλήνων)

Ø Πελοποννησιακή Γερουσία (προεστοί Πελοποννήσου)

Ø Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος (Δυτική Στ. Ελλάδα, Αλέξ. Μαυροκορδάτος, Φαναριώτης)

Ø Άρειος Πάγος (Ανατολική Στ. Ελλάδα, Θεόδ. Νέγρης, Φαναριώτης)

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ: 1821. Άφιξη Δημητρίου Υψηλάντη για ανάληψη ηγεσίας Αγώνα. Συσπείρωση πολλών Φιλικών και οπλαρχηγών εναντίον προεστών, Φαναριωτών και ιεραρχών για την διαχείριση και την άσκηση της εξουσίας. Οργισμένη διένεξη. Παρέμβαση Κολοκοτρώνη à Εμφύλιος Πόλεμος σε 2 φάσεις: 1823-1824 & 1824-1825. Οι έριδες για τον έλεγχο της εξουσίας, διαφωνίες για τη διαχείριση των χρημάτων και η ικανοποίηση προσωπικών φιλοδοξιών γέννησαν βίαιες εμφύλιες συγκρούσεις με δυσμενή αντίκτυπο στη διεξαγωγή του πολέμου.

• Αρχικά σφοδρή πολιτική σύγκρουση
• Στην πορεία ανοικτή ένοπλη αναμέτρηση
• Λόγοι:

1. Αντίθεση μεταξύ Ελλήνων που προεπεναστατικά διέθεταν εξουσία και τώρα επεδίωκαν να τη διατηρήσουν (πρόκριτοι, Φαναριώτες, ιεράρχες) & εκείνων που αναδείχτηκαν στα πεδία των μαχών και θεωρούσαν αυτονόητη πρωταγωνιστική παρουσία στην εξουσία (οπλαρχηγοί, Φιλικοί)
2. Τοπικιστικές αντιθέσεις
3. Διαφωνίες για διαχείριση χρημάτων δανείου από Αγγλία
4. Προσωπικές αντιπαλότητες & φιλοδοξίες

α΄φάση: 1823-1824

• Κολοκοτρώνης (αντιπρόεδρος Εκτελεστικού) vs Αλ. Μαυροκορδάτος (πρόεδρος Βουλευτικού)
• Μαυροκορδάτος υπερισχύει με βοήθεια προκρίτων Πελοποννήσου

β΄ φάση: 1824-1825

• Μαυροκορδάτος + Υδραίοι + Ιω. Κωλέττης αποκλείουν Πελοποννήσιους οπλαρχηγούς από την εξουσία
• Στρατεύματα Στερεοελλαδιτών λεηλατούν Β Πελοπόννησο και φυλακίζουν Κολοκοτρώνη και Ανδρούτσο

Β. Δημιουργία κεντρικής διοίκησης (με την εκλογή αντιπροσώπων – παραστατών)

• Α΄ Εθνοσυνέλευση

• Β΄ Εθνοσυνέλευση

• Γ΄ Εθνοσυνέλευση

Ερωτήσεις:

1) Μελετήστε τα Γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης και διακρίνετε τα Στρατιωτικά - Πολιτικά - Διπλωματικά

Γεγονότα Ελληνικής Επανάστασης

2) Ερωτήσεις Σωστό-Λάθος για τις ενότητες 8-9:

http://e-didaskalia.blogspot.com/2018/04/8_49.html

http://e-didaskalia.blogspot.com/2018/04/9_26.html

3) Ἀσκηση στην Ενότητα 9

4) Άσκηση στην Ενότητα 9

5) Άσκηση στην Ενότητα 10

ΠΟΣΟ ΚΑΛΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ;

1. Απάντησε τις ερωτήσεις στο κουίζ: Παιχνίδι γνώσεων για την επανάσταση του '21

2. 21 Αντικειμενα μιλούν για την επανάσταση - Μουσείο Μπενάκη