Μάθημα : Τεχνολογία μηχανολογικών κατασκευών (Ε)

1. Ποιες είναι οι κύριες ομάδες των μηχανουργικών υλικών;
2. Τι καλούμε κράματα;
3. Ποια ιστορική διαδρομή ακολούθησε η χρησιμοποίηση των μετάλλων - κραμάτων από τον άνθρωπο;
4. Αναφέρετε τις ομάδες ιδιοτήτων των μηχανουργικών υλικών και τις ιδιότητες κάθε ομάδας.
5. Ποιες μεθόδους σκληρομέτρησης γνωρίζετε και τι επιδιώκουμε μ’ αυτές;
6. Τι καλείται σκλήρυνση των υλικών και πώς επιτυγχάνεται η σκλήρυνση του χάλυβα;
7. Τι γνωρίζετε για τη μηχανική και τη βιομηχανική επεξεργασία του σιδηρομεταλλεύματος;
8. Ποια είναι τα είδη χαλύβων που γνωρίζετε;
9. Ποια είναι τα κύρια μη σιδηρούχα μέταλλα και κράματα που γνωρίζετε;
10. Τι γνωρίζετε για τα συνθετικά υλικά; Ποια είναι τα βασικότερα πλαστικά που χρησιμοποιούνται στο μηχανουργείο;
11. Ποια είναι η διαδικασία παραγωγής χαλυβδοελασμάτων;
12. Πώς διακρίνονται οι λαμαρίνες, ανάλογα με την ποιότητά τους;
13. Πώς παραγγέλνουμε στο εμπόριο λαμαρίνες-ράβδους-βέργες-μορ- φοδοκούς;
14. Πώς κατασκευάζονται οι συγκολλητοί σωλήνες;

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Για να εμπλουτίσετε τις απαντήσεις σας ανατρέξτε στο σχολικό βιβλίο Τεχνολογία Μηχανολογικών Κατασκευών

1. Ποια συστήματα μονάδων έχουν επικρατήσει στις μέρες μας; Ποια είναι η μονάδα μέτρησης μήκους στο καθένα από αυτά;
2. Ποια είναι τα κυριότερα πολλαπλάσια και υποπολλαπλάσια του μέτρου;
3. Ποια υποπολλαπλάσια χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση του μήκους στις μεταλλικές κατασκευές σε καθένα από τα δύο συστήματα, και ποια η μεταξύ τους σχέση;
4. Να μετατρέψετε σε mm: 2 1/4'', 4 3/8'', 1 5/16''.
5. Να μετατρέψετε σε ίντσες: 5 mm, 8 mm, 12 mm.
6. Να αναφέρετε τα όργανα μέτρησης μήκους και το βαθμό ακρίβειας καθενός από αυτά.
7. Να αναφέρετε μερικές από τις χρήσεις του μετρητικού ρολογιού.
8. Τι πρέπει να προσέχουμε για να κάνουμε μια σωστή μέτρηση με τα παχύμετρα;
9. Πώς ελέγχουμε την παραλληλότητα των ραμφών στα παχύμετρα;
10. Ποια είναι τα κύρια μέρη ενός μικρομέτρου;
11. Ποιες είναι οι φάσεις μέτρησης με το μικρόμετρο;
12. Σε ποιες ενέργειες προβαίνουμε για την αποθήκευση-επαναχρησιμο- ποίηση των μικρομέτρων;
13. Ποια είναι τα είδη των μικρομέτρων;
14. Ποια είναι τα είδη των διαβητών; Ποιες οι χρήσεις τους;
15. Γενικοί κανόνες συντήρησης των οργάνων μέτρησης μήκους.
16. Ποια είναι τα όργανα που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση γωνιών;
17. Ποιες είναι οι δυνατές χρήσεις του μοιρογνωμονίου;
18. Ποιες είναι οι δυνατές χρήσεις του αλφαδιού;

Να εκτεθούν πάνω στον πάγκο εργασίας τεμάχια μεταλλικών και μη μεταλλικών υλικών και να γίνει αναγνώρισή τους απ' τους μαθητές.
Επιδιωκόμενοι στόχοι: Η εξοικείωση των μαθητών με τα διάφορα μηχανουργικά υλικά.

Απαραίτητα υλικά. Κομμάτια σιδήρου, χάλυβα, χυτοσιδήρου, χαλκού, αλουμινίου, μο- λύβδου, κασσιτέρου, ορειχάλκου, μπρούντζου, PVC, τεφλόν, συνθετικού καουτσούκ, διαφόρων ειδών γυαλιού.

Απαραίτητα εργαλεία- συσκευές. Μηχανή σκληρομέτρησης, εφόσον υπάρχει στο εργαστήριο, για μέτρηση σκληρότητας άρα και για εξακρίβωση του είδους του μετάλλου. (Ειδικότερα για το σίδηρο και τα κράματά του).

Απαραίτητα μέτρα ασφαλείας
Γάντια δερμάτινα για την προστασία κατά την επαφή με τα διάφορα υλικά.

Να κοπεί τεμάχιο μαλακού σιδήρου στις διαστάσεις του πιο κάτω σχήματος και στη συνέχεια: α) Να σκληρομετρηθεί β) Να υποστεί κατεργασία βαφής και κατόπιν να σκληρομετρηθεί ξανά. Οι μαθητές να κάνουν σύγκριση των αποτελεσμάτων και να τα σχολιάσουν.

Επιδιωκόμενοι στόχοι:

1. Να κατανοήσουν οι μαθητές τις διαδικασίες σκληρομέτρησης και βαφής.

2. Να κατανοήσουν τα αποτελέσματα που έχει η βαφή στο χάλυβα.

Σημείωση. Η σκληρομέτρηση θα γίνει με όποιο σκληρόμετρο υπάρχει στο εργαστήριο.

Πορεία εργασίας

1. Κόβουμε το τεμάχιο του σιδήρου στις σημειωμένες διαστάσεις και το σκληρομετράμε. Σημειώνουμε την ένδειξη.

2. Το τοποθετούμε σε κλίβανο και το θερμαίνουμε στους 700°C μαζί με το ενανθρακωτικό μέσο - σκόνη ξυλάνθρακα ή ανθρακικό βάριο για μερικά λεπτά της ώρας και ακολούθως στους 900°C. Στη θερμοκρασία αυτή αποκτά χρώμα κόκκινο ανοικτό ο χρωματισμός είναι ορατός από τη θυρίδα του κλιβάνου.

3. Ανοίγουμε τον κλίβανο, πιάνουμε αμέσως με την κατάλληλη τσιμπίδα το τεμάχιο και το βουτάμε σε δοχείο με νερό τόσο χρόνο όσο χρειάζεται για να αποψυχθεί.

4. Σκληρομετράμε ξανά το τεμάχιο και συγκρίνουμε την καινούργια τιμή με την προηγούμενη.

Απαραίτητα υλικά
1. Ένα τεμάχιο μαλακού σιδήρου με τις διαστάσεις που έχουν δοθεί.
2. Ένα δοχείο με νερό.
3. Ενανθρακωτικό μέσο.

Απαραίτητα εργαλεία- συσκευές
1. Ηλεκτρικός κλίβανος με θυρίδα για οπτική παρακολούθηση του θερμαινόμενου δοκιμίου και με “πυρόμετρο ακτινοβολίας” για ακριβή μέτρηση της θερμοκρασίας.
2. Τσιμπίδα συγκράτησης δοκιμίων.

Απαραίτητα μέτρα ασφαλείας
1. Χρησιμοποίηση πυρίμαχων γαντιών.
2. Χρησιμοποίηση πυρίμαχης προσωπίδας.
3. Φόρμα εργασίας.
4. Παπούτσια ενισχυμένα με μεταλλική υποστήριξη για την αποφυγή τραυματισμών.