Περιγραφή Μαθήματος
Το σχολικό βιβλίο στην ηλεκτρονική του μορφή βρίσκεται κάνοντας κλικ εδώ.
Με απλά λόγια......
"Κάποτε ζούσε ένας πολύ έξυπνος και πολυμήχανος άντρας που πολέμησε στον Τρωικό πόλεμο. Ταξίδεψε σε πολλά μακρινά μέρη και έζησε πολλές περιπέτειες. Συναντήθηκε με παράξενους ανθρώπους, πέρασε από πολλούς κινδύνους και έχασε πολλούς από τους φίλους του. Όλα αυτά τα χρόνια, ήθελε πολύ να γυρίσει στο σπίτι του και στην οικογένειά του. Μια πανέμορφη θεά τον κρατούσε μακριά από το σπίτι του, αλλά οι άλλοι θεοί αποφάσισαν ότι ήρθε η ώρα να επιστρέψει. Ωστόσο, ο δρόμος της επιστροφής δεν ήταν εύκολος..."
ή κάπως αλλιώς
"
Μούσα, πες μου την ιστορία του Οδυσσέα, του άντρα που ταξίδεψε
σε μέρη μακρινά, αφότου κατέστρεψε την Τροία.
Είδε πολλές πόλεις, γνώρισε ανθρώπους και τις σκέψεις τους,
έζησε πολλές περιπέτειες στη θάλασσα, που τον σημάδεψαν για πάντα.
Προσπαθούσε να σώσει τη ζωή του και των συντρόφων του
και να γυρίσει πίσω στην πατρίδα. Αλλά δεν τα κατάφερε να σώσει
όλους τους συντρόφους του, γιατί αυτοί έκαναν μεγάλα λάθη.
Ήταν αφελείς και ανόητοι και έφαγαν τα βόδια του θεού Ήλιου.
Γι' αυτό ο θεός τους τιμώρησε και δεν τους άφησε να γυρίσουν
στην πατρίδα τους.
Θεά, κόρη του Δία, ξεκίνα από όπου θέλεις την ιστορία
και πες την και σε εμάς.
Τότε, όλοι οι άλλοι, όσοι είχαν γλιτώσει από τον πόλεμο και τη θάλασσα,
είχαν γυρίσει στα σπίτια τους.
Μόνο ο Οδυσσέας, που λαχταρούσε να γυρίσει στην πατρίδα του
και να ξαναδεί τη γυναίκα του, έμενε κρυμμένος
σε ένα νησί, κοντά σε μια θεά, την Καλυψώ.
Η Καλυψώ τον αγαπούσε και τον ήθελε για άντρα της.
Όταν, μετά από καιρό, έφτασε η στιγμή που οι θεοί είχαν ορίσει
να γυρίσει ο Οδυσσέας στην Ιθάκη,
ούτε τότε δεν έλειψαν οι περιπέτειες και οι αγώνες.
Οι θεοί τον βοηθούσαν, εκτός από τον Ποσειδώνα,
που θύμωνε πολύ μαζί του, μέχρι να πατήσει
το χώμα της πατρίδας του."
Γιατί δεν αναφέρεται πουθενά το όνομα του Οδυσσέα;;;
ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΥΛΛΑΔΙΟΥ
ΤΟ ΕΠΟΣ ΓΙΛΓΑΜΕΣ
Λογοτεχνικό δημιούργημα της σουμεριακής ακμής το έπος Γιλγαμές, το οποίο προηγείται κατά μιάμιση χιλιετία των ομηρικών επών, διηγείται την ιστορία ενός νεαρού βασιλιά, γεμάτου δύναμη και αλαζονεία. Ο βασιλιάς αυτός, ο Γιλγαμές, μέσα από τις περιπέτειες και τα παθήματά του μεταμορφώνεται, γίνεται ταπεινός και, τελικά, με δάκρυα και πόνο, δέχεται την κοινή μοίρα όλων των ανθρώπων, το θάνατό του.
Το σουμεριακό αυτό έπος, το αρχαιότερο στο είδος του, αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα λογοτεχνικά δημιουργήματα της ανθρωπότητας. Ας γευτούμε κάτι από την ομορφιά του
Άκου την ιστορία του ανθρώπου αυτού, του Γιλγαμές,
που τόσο δεινοπάθησε σκληρά.
Ανώτερος απ’ άλλους βασιλιάδες και πολεμιστής, άρχοντας
και γίγαντας.
Ήρωας που στην Ουρούκ είδε το φως, σαν Ταύρος άγριος, ορμητικός.
Μπροστά τραβάει, αρχηγός
Ακολουθεί, στήριγμα των συντρόφων του,
Πλέγμα γερό, προστάτης των αντρών του,
Αυτός, το μανιασμένο κύμα της πλημμύρας
Που κι έναν τοίχο πέτρινο γκρεμίζει.
Ο Γιλγαμές σε δύναμη άφταστος.
Το έπος του Γιλγαμές: Πινακίδα Ι, στήλη ε’. Απόδοση Αύρα Word (Εκδόσεις Ιστός)
Τι σου θυμίζουν οι στίχοι του σουμεριακού έπους;
βιβλίο Ιστορίας Α' Γυμνασίου
ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ, ΤΟ ΑΠΑΝΤΩ ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΑ ΜΕΛΕΤΗΣΩ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Τότε, ο Ποσειδώνας έλειπε. Έχει πάει μακριά, στους Αιθίοπες. Εκεί, οι άνθρωποι έκαναν θυσίες με ταύρους και κριάρια για τον θεό, κι εκείνος καθόταν μαζί τους και το χαιρόταν.
Ταυτόχρονα, οι άλλοι θεοί μαζεύτηκαν στο παλάτι του Δία, στον Όλυμπο. Ο Δίας, ο αρχηγός των θεών και των ανθρώπων, ξεκίνησε τη συζήτηση. Θυμήθηκε τον Αίγισθο, που τον σκότωσε ο Ορέστης, ο γιος του Αγαμέμνονα.
"Κρίμα," είπε ο Δίας. "Οι άνθρωποι λένε πως οι θεοί φταίνε για τα κακά που τους συμβαίνουν. Όμως, οι ίδιοι τα πάθουν όλα αυτά, εξαιτίας των λαθών τους. Ο Αίγισθος, για παράδειγμα, πήγε με τη γυναίκα του Αγαμέμνονα, ενώ ήξερε πως αυτό δεν έπρεπε να το κάνει. Κι όταν γύρισε ο Αγαμέμνονας, τον σκότωσε.
Και τιμωρήθηκε γι' αυτό που έκανε. Εμείς τον είχαμε προειδοποιήσει. Στείλαμε τον Ερμή να του πει να μην τα βάλει με τη γυναίκα του Αγαμέμνονα, γιατί ο γιος του, ο Ορέστης, θα τον εκδικηθεί όταν μεγαλώσει. Ο Ερμής του τα είπε όλα αυτά, αλλά ο Αίγισθος δεν τον άκουσε. Τώρα, λοιπόν, πήρε την τιμωρία που του άξιζε."
Η Αθηνά, η θεά με τα γλαυκά μάτια, απάντησε αμέσως: "Πατέρα μου, Δία, βασιλιά των θεών, καλά έκανε και τιμωρήθηκε ο Αίγισθος. Όποιος κάνει κακό, έτσι πρέπει να παθαίνει. Όμως, εγώ ανησυχώ για τον Οδυσσέα. Είναι γενναίος και υποφέρει πολύ. Έχει χωριστεί από τους δικούς του ανθρώπους και βρίσκεται σ' ένα νησί, στο κέντρο της θάλασσας.
Το νησί είναι γεμάτο δέντρα και το κατοικεί μια θεά, η κόρη του Άτλαντα. Ο Άτλαντας είναι αυτός που κρατάει τον ουρανό στους ώμους του. Η κόρη του, η Καλυψώ, κρατάει τον Οδυσσέα εκεί και τον αγαπάει. Του μιλάει γλυκά και προσπαθεί να τον κάνει να ξεχάσει την Ιθάκη.
Εκείνος, όμως, κάθεται και κλαίει. Θέλει να δει τον καπνό από το σπίτι του να βγαίνει ψηλά. Τι θα γίνει πια; Δεν θα τον βοηθήσεις, Δία; Ο Οδυσσέας σε τίμησε πολύ στην Τροία. Γιατί είσαι τόσο θυμωμένος μαζί του;"
Ο Δίας, που μαζεύει τα σύννεφα, της απάντησε: "Κόρη μου, τι λες έτσι; Πώς θα μπορούσα να ξεχάσω τον Οδυσσέα; Είναι ο πιο έξυπνος και ο πιο πιστός από όλους τους ανθρώπους. Πάντα μας έκανε τις καλύτερες θυσίες. Όχι, εγώ δεν είμαι θυμωμένος μαζί του. Ο Ποσειδώνας είναι θυμωμένος.
Ο Ποσειδώνας είναι ο θεός της θάλασσας και θυμώνει με τον Οδυσσέα, επειδή τύφλωσε τον Κύκλωπα Πολύφημο, τον γιο του. Ο Πολύφημος ήταν πολύ δυνατός και τρομερός. Γι' αυτό ο Ποσειδώνας θέλει να τον εκδικηθεί.
Τώρα, όμως, πρέπει να σκεφτούμε πώς θα βοηθήσουμε τον Οδυσσέα να γυρίσει στην πατρίδα του. Ας πείσουμε τον Ποσειδώνα να σταματήσει να θυμώνει. Δεν μπορεί να είναι ο μόνος θεός που είναι αντίθετος με τους άλλους."
Η Αθηνά, τότε, είπε: "Πατέρα μου, αν όλοι οι θεοί συμφωνούν να γυρίσει ο Οδυσσέας στην Ιθάκη, ας στείλουμε τον Ερμή στην Καλυψώ, στο νησί της Ωγυγίας. Να της πει να αφήσει τον Οδυσσέα να φύγει.
Εγώ, στο μεταξύ, θα πάω στην Ιθάκη να βρω τον γιο του Οδυσσέα, τον Τηλέμαχο. Θα του δώσω θάρρος και θα τον βοηθήσω να μαζέψει τους Αχαιούς σε μια συνέλευση. Θα τους πει να σταματήσουν να τρώνε τα ζώα του Οδυσσέα, γιατί οι μνηστήρες του τα τρώνε όλα.
Μετά, θα στείλω τον Τηλέμαχο στη Σπάρτη και στην Πύλο, για να μάθει νέα για τον πατέρα του. Έτσι, θα γίνει γνωστός σε όλους και θα τον σέβονται."
Περίληψη
Η Αθηνά ετοιμάζεται να πάει στην Ιθάκη. Φοράει τα χρυσά της σανδάλια και κρατάει το δυνατό της δόρυ. Κατεβαίνει από τον Όλυμπο και φτάνει στο παλάτι του Οδυσσέα. Μεταμορφώνεται σε έναν ξένο, τον Μέντη, και βρίσκει τους μνηστήρες να διασκεδάζουν.
Ο Τηλέμαχος την βλέπει και την υποδέχεται ευγενικά. Την καλεί στο παλάτι και της προσφέρει φιλοξενία. Στο μεταξύ, οι μνηστήρες συνεχίζουν να τρώνε και να πίνουν. Μετά το φαγητό, αρχίζουν να ακούνε τον αοιδό τον Φήμιο να τραγουδάει.
ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΕΛ. 38, 1 ΚΑΙ 5
Περιληπτική απόδοση
Ο Τηλέμαχος, με την καρδιά του βαριά από τις έγνοιες, γύρισε το βλέμμα του στη γλαυκόματη Αθηνά. Το κεφάλι του έσκυψε ελαφρά, μια κίνηση διακριτική, για να μην προδώσει την εμπιστευτική τους συνομιλία στους αδιάκριτους μνηστήρες. "Καλέ μου ξένε," ψιθύρισε, "ελπίζω να με συγχωρέσεις για την ειλικρίνειά μου. Η ψυχή μου είναι γεμάτη θλίψη, και πρέπει να μοιραστώ τα βάσανά μου."
"Αυτό που βλέπεις γύρω σου," συνέχισε, με το βλέμμα του να περιπλανιέται στην αίθουσα, "είναι η εικόνα της αδικίας. Κιθάρα και τραγούδι, μια εύκολη διασκέδαση για εκείνους που λεηλατούν την περιουσία μου χωρίς φόβο τιμωρίας. Ο πατέρας μου, ο Οδυσσέας, λείπει εδώ και χρόνια. Τα λευκά του κόκαλα, ίσως, να σαπίζουν κάπου μακριά, χτυπημένα από τις βροχές ή παρασυρμένα από τα κύματα της θάλασσας."
Η φωνή του Τηλέμαχου έσπασε, και τα μάτια του γέμισαν δάκρυα. "Αν μόνο γύριζε," είπε, "αν οι μνηστήρες τον έβλεπαν μπροστά τους, θα εύχονταν να είχαν φτερά στα πόδια για να ξεφύγουν. Ο πλούτος και τα πλούσια ρούχα δεν θα είχαν καμία αξία μπροστά στον φόβο τους."
"Αλλά τώρα," συνέχισε, "ο Οδυσσέας έχει χαθεί, και μαζί του κάθε ελπίδα. Η σκέψη της επιστροφής του είναι μια μακρινή φαντασίωση, ένα όνειρο που δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα. Ωστόσο, ξένε μου, απάντησε στις ερωτήσεις μου με ειλικρίνεια. Ποιος είσαι; Από πού έρχεσαι; Με ποιο καράβι έφτασες; Έχεις ξανάρθει σε αυτά τα μέρη, ή είσαι φίλος του πατέρα μου; Αυτό το σπίτι έχει φιλοξενήσει πολλούς ταξιδιώτες, καθώς ο Οδυσσέας ήταν γνωστός για τη φιλοξενία του."
Η αποκάλυψη της Αθηνάς:
Η Αθηνά, με τα μάτια της να λάμπουν με θεϊκή σοφία, απάντησε στον Τηλέμαχο. "Θα σου πω την αλήθεια," είπε, "χωρίς να κρύψω τίποτα. Το όνομά μου είναι Μέντης, γιος του Αγχιάλου, και είμαι ηγέτης των Ταφίων. Έφτασα εδώ με το πλοίο μου, έτοιμος να ταξιδέψω στη μακρινή Τεμέσα. Θέλω να ανταλλάξω σίδερο με χαλκό. Το πλοίο μου περιμένει στο λιμάνι Ρείθρο, κάτω από το δασωμένο Νήιο."
"Ο Οδυσσέας και ο πατέρας μου ήταν φίλοι," συνέχισε η Αθηνά. "Ρώτησε τον Λαέρτη, αν θέλεις, αν και τώρα είναι γέρος και αποτραβηγμένος από την πόλη. "
"Η φήμη του πατέρα σου με έφερε εδώ," είπε η Αθηνά. "Ήλπιζα να τον βρω στην πόλη, αλλά οι θεοί φαίνεται να εμποδίζουν την επιστροφή του. Ωστόσο, ο Οδυσσέας δεν είναι νεκρός. Είναι ζωντανός. Ίσως να βρίσκεται σε κάποιο μακρινό νησί."
"Άκουσε τη μαντεία μου," συνέχισε η Αθηνά, "όπως μου την έδωσαν οι αθάνατοι. Δεν είμαι μάντης, αλλά πιστεύω ότι ο Οδυσσέας θα επιστρέψει. Ακόμα κι αν είναι αιχμάλωτος, θα βρει τρόπο να δραπετεύσει, γιατί είναι πολυμήχανος."
"Αλλά τώρα," είπε η Αθηνά, "απάντησε στην ερώτησή μου. Είσαι πραγματικά γιος του Οδυσσέα; Μοιάζεις τόσο πολύ σε αυτόν, στα μάτια και στο πρόσωπο."
Η απάντηση του Τηλέμαχου:
Ο Τηλέμαχος, με φωνή γεμάτη αμφιβολία, απάντησε στην Αθηνά. "Η μητέρα μου λέει ότι είμαι γιος του Οδυσσέα, αλλά δεν είμαι σίγουρος. Θα ήθελα να ήμουν γιος ενός άλλου άντρα, ενός τυχερού άντρα που θα ζούσε τα γηρατειά του με ευτυχία. Αλλά τώρα, είμαι ο γιος του πιο δυστυχισμένου άντρα στον κόσμο."
Οι συμβουλές της Αθηνάς:
Η Αθηνά, με τα μάτια της να λάμπουν με συμπάθεια, απάντησε στον Τηλέμαχο. "Δεν πιστεύω ότι οι θεοί θα αφήσουν τη γενιά σου να σβήσει" είπε. "Είσαι γιος της Πηνελόπης, και αυτό είναι αρκετό. Αλλά πες μου, τι συμβαίνει εδώ; Τι είδους γιορτή είναι αυτή; Οι μνηστήρες σου φαίνονται αχρείοι και αλαζόνες."
Ο Τηλέμαχος εξήγησε στην Αθηνά την κατάσταση στο παλάτι του. Της είπε για τους μνηστήρες που σπαταλούν την περιουσία του και για την αγωνία του για την τύχη του πατέρα του.
Η Αθηνά τον ενθάρρυνε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Του είπε να διώξει τους μνηστήρες και να ψάξει για τον πατέρα του πηγαίνοντας στη Σπάρτη να ρωτήσει τον Μενέλαο και στην Πύλο να ρωτήσει τον Νέστορα. Του είπε επίσης να εκδικηθεί τους μνηστήρες, όπως έκανε ο Ορέστης με τον Αίγισθο.
Ο Τηλέμαχος, γεμάτος ελπίδα και αποφασιστικότητα, δέχτηκε τις συμβουλές της Αθηνάς. Της ζήτησε να μείνει λίγο ακόμα, αλλά εκείνη εξαφανίστηκε πετώντας μέσα από τη στέγη του παλατιού. Ο Τηλέμαχος κατάλαβε ότι ο ξένος ήταν θεός, και η καρδιά του γέμισε δύναμη και θάρρος.
Ημερολόγιο
Ανακοινώσεις
Όλες...-
Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2025 - 5:55 π.μ.