Μάθημα : Αναπνοή - Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Όλοι οι οργανισμοί χρειάζονται ενέργεια και την εξασφαλίζουν με τη διάσπαση ορισμένων χημικών ουσιών, όπως η γλυκόζη.

1. Κυτταρική αναπνοή: Η διαδικασία με την οποία μέσω μιας σειράς αντιδράσεων διασπώνται χημικές ουσίες (πχ γλυκόζη) με τη βοήθεια του οξυγόνου για να παραχθεί χρήσιμη ενέργεια για το κύτταρο, ενώ παράλληλα παράγονται διοξείδιο του άνθρακα, νερό και θερμότητα (άχρηστη ενέργεια)

Χημική αντίδραση:

γλυκόζη + Ο₂ --> CO₂ + νερό + ενέργεια (χρήσιμη + θερμότητα)

Πού γίνεται στα ευκαρυωτικά κύτταρα;

Στο ενεργειακό κέντρο του κυττάρου, δηλ στα μιτοχόνδρια, κυρίως.

2. Αναπνοή: Η διαδικασία με την οποία οι οργανισμοί προσλαμβάνουν οξυγόνο από το περιβάλλον τους και αποβάλλουν σε αυτό διοξείδιο του άνθρακα.

Πώς γίνεται η αναπνοή σε επίπεδο οργανισμού;

Με μηχανισμούς και όργανα που ποικίλλουν στις διάφορες ομάδες οργανισμών και εξαρτώνται από:

• τις ενεργειακές τους ανάγκες
• την πολυπλοκότητά τους
• το περιβάλλον στο οποίο ζουν (χερσαίο ή υδάτινο)

Επομένως, η ανταλλαγή αερίων (οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα) γίνεται:

• στο επίπεδο του κυττάρου, μέσω της πλασματικής μεμβράνης με διάχυση (παίρνουν Ο₂ και βγάζουν CO₂)
• στο επίπεδο του οργανισμού, με μηχανισμούς και όργανα που εξαρτώνται από το είδος του οργανισμού

ΑΝΑΠΝΟΗ ΣΕ ΜΟΝΟΚΥΤΤΑΡΟΥΣ

          Οι μονοκύτταροι οργανισμοί κάνουν κυτταρική αναπνοή για να πάρουν ενέργεια, οπότε πρέπει να προσλάβουν οξυγόνο (αναπνοή).

          Σε επίπεδο οργανισμού, ως μονοκύτταροι, προσλαμβάνουν Ο₂ μέσω της πλασματικής τους μεμβράνης με διάχυση.

• Εισέρχεται Ο₂, γιατί λόγω κυτταρικής αναπνοής καταναλώνεται και έχει μικρή συγκέντρωση μέσα στο κύτταρο
• Εξέρχεται CO₂, γιατί λόγω κυτταρικής αναπνοής παράγεται και έχει μεγάλη συγκέντρωση μέσα στο κύτταρο