Μάθημα : Γλώσσα Γ' Λυκείου

Η πιο κλασσική άσκηση στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας είναι παράλληλα η πιο τρομαχτική Άραγε τι μπορούμε να κάνουμε για να τα πάμε καλά;

Οδηγίες προς ναυτιλλομένους

• Κατανοώ την έννοια της περίληψης

  Η περίληψη αξιολογεί πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Οι μαθητές πρέπει να δείξουν ότι είναι ικανοί να κατανοήσουν το περιεχόμενο και την δομή του κειμένου. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βρουν τα κεντρικά σημεία του κειμένου και να συνειδητοποιήσουν τον τρόπο σύνδεσης τους. Επίσης, δεν πρέπει να αλλοιώσουν το νόημα και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να σχολιάσουν τα γραφόμενα. Τέλος, το όριο των λέξεων πρέπει να τηρηθεί ακριβώς, με μια μικρή παρέκκλιση το πολύ 10 λέξεων.

• Βγάζω πλαγιότιτλους

  Οι μαθητές διαβάζουν το κείμενο όσες φορές τους είναι απαραίτητο μέχρι να αποκτήσουν μια καλή κατανόηση του. Αν κάποια φράση είναι δυσνόητη προσπαθούν να την κατανοήσουν μέσα από τα συμφραζόμενα. Αφού διαβάσουν το κείμενο βγάζουν πλαγιότιτλους για όλες τις παραγράφους. Σε αυτό το σημείο μπορούν να αξιοποιηθούν οι θεματικές προτάσεις κάθε παραγράφου αφού συνήθως συμπυκνώνουν την ουσία της.

• Βρίσκω την θεματική μου πρόταση

  Η πρώτη πρόταση του κειμένου καλό είναι να αποτυπώνει τι εξετάζει το κείμενο συνολικά. Έτσι, η εναρκτήρια φράση της περίληψης μπορεί να είναι  κάποια από τις παρακάτω: “Θέμα του κειμένου είναι..”, “Ο αρθρογράφος πραγματεύεται το θέμα του..”, “Το κείμενο διερευνά..”., “ Ο συγγραφέας αναφέρει/καταγράφει/υποστηρίζει/διαπιστώνει/θίγει/υπερασπίζεται/προσεγγίζει..”. Η συγκεκριμένη φράση πρέπει να δηλώνει το είδος του κειμένου, το σκοπό του, την στάση του συγγραφέα.

• Συνδέω τους πλαγιότιτλους

  Αφού σιγουρευτεί ότι ο κάθε πλαγιότιτλος αντικατοπτρίζει την αντίστοιχη παράγραφο, ο μαθητής καλείται να τους συνδέσει σε ενιαίο κείμενο. Το συγκεκριμένο βήμα απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή γιατί δεν αρκεί μόνο η αναφορά των πληροφοριών αλλά και η επίτευξη συνοχής. Φυσικά, απαραίτητη είναι η χρήση των σωστών συνδετικών λέξεων και φράσεων που λειτουργούν ως ομαλά περάσματα ανάμεσα στις προτάσεις.

• Πυκνώνω το κείμενο μου

  Ένα συχνό πρόβλημα προκύπτει όταν οι μαθητές ενώνουν τους πλαγιότιτλους και συνειδητοποιούν ότι προκύπτει μεγάλη περίληψη. Πώς μπορούμε να κόψουμε λέξεις χωρίς να αλλοιώσουμε το νόημα; Αρχικά, αντικαθιστούμε τα πολλά “και” με ασύνδετο σχήμα. Έπειτα, αντικαθιστούμε τις δευτερεύουσες προτάσεις με μετοχές ή ισοδύναμα ουσιαστικά, αντικαθιστούμε τις περιφράσεις με μονολεκτικούς τύπους, μετατρέπουμε την παθητική σε ενεργητική φωνή. Σβήνουμε παραδείγματα, επιθετικούς προσδιορισμούς και γράφουμε απολύτως κυριολεκτικά και καθόλου λογοτεχνικά. Φυσικά, δεν χρησιμοποιούμε λέξεις ή φράσεις του κειμένου.

• Γράφω την κατακλείδα μου.

  Η τελευταία φράση της περίληψης καλό είναι να τονίζει τα τελικά συμπεράσματα του κειμένου και γιαυτό μπορεί να ξεκινά ως εξής: “Ο συγγραφέας καταλήγει/συμπεραίνει/προτείνει..”

• Διαβάζω την περίληψη μου

  Οι μαθητές αφού ολοκληρώσουν την περίληψη, την ελέγχουν προσεκτικά αναφορικά με το ύφος, το λεξιλόγιο και την δομή. Διορθώνουν τυχόν λάθη σε ορθογραφία, σύνταξη ή σημεία στίξης και παρατηρούν αν κάπου επαναλαμβάνονται ώστε να επαναδιατυπώσουν. Φυσικά, προσέχουν να είναι ενιαίο κείμενο χωρίς παραγράφους ενώ δεν παραλείπουν να μετρήσουν μια μια τις λέξεις ώστε να σβήσουν αν ξεπέρασαν το καθορισμένο όριο. Μια καλή συμβουλή για να μην ξεφεύγουν από το όριο λέξεων είναι να μετρήσουν τις πρώτες 2-3 γραμμές και αφού δουν πόσες λέξεις έχει κάθε φράση να υπολογίσουν πόσες περίπου γραμμές θα πρέπει να καταλαμβάνει το κείμενο. Έτσι, δεν θα χρειάζεται να μετρούν λέξεις κάθε λίγο, αλλά δεν θα χάσουν και το όριο.  

• Μεταφέρω την περίληψη μου στο καθαρό.

  Το αφήσαμε για το τέλος, αλλά είναι το σημαντικότερο βήμα από όλα. Στις πανελλήνιες ο χρόνος πιέζει και η Έκθεση είναι το κατεξοχήν μάθημα που οι περισσότεροι προλαβαίνουν οριακά τον χρόνο. Ωστόσο, η περίληψη καλό είναι να γράφεται πρώτα στο πρόχειρο αφού απαιτεί πολύ σβήσιμο και επαναδιατύπωση Άλλωστε, η μετάφραση δέκα σειρών στο καθαρό δεν αποτελεί σημαντική επιβάρυνση στο χρόνο και παράλληλα δίνει την ευκαιρία για ένα πιο ευανάγνωστο γραπτό.

  ΠΗΓΗ: https://www.meletontas.gr/blog/didaktiki/panellinies-8-vimata-gia-na-grapsete-arista-tin-perilipsi-stin-ekthesi

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΤΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΧΟΣ - (ΤΡΕΙΣ ΑΞΟΝΕΣ)

Σύμφωνα με τις τρεις τελευταίες παραγράφους του κειμένου, οι παράγοντες που οδηγούν τον άνθρωπο στην ολοκλήρωση και την επιτυχία είναι αρχικά το να μπορεί να ζει στιγμές ανάπαυλας και ηρεμίας μέσα σε έναν κόσμο όπου όλα κινούνται αστραπιαία. Επίσης, άλλος παράγοντας είναι η ικανότητα να παραμένει κανείς σε εγρήγορση χωρίς να βρίσκεται σε διαρκή αγωνία και η δυνατότητα να αισθάνεται καλά με τον εαυτό του παρόλες τις απαιτήσεις και τους ρόλους που καλείται να εκπληρώσει.  

Βίντεο- Πώς γράφουμε περίληψη, Φιλόλογος Online

https://www.youtube.com/watch?v=rsofnVYzY7o&t=0s