Μάθημα : Χημεία Β' Λυκείου

 Οι ομόλογες σειρές είναι μεγάλες ομάδες οργανικών ενώσεων που μας επιτρέπουν να μελετήσουμε τις πολυπληθείς οργανικές ενώσεις ευκολότερα. 

Οι ενώσεις για να ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά πρέπει να έχουν: 

1. Ιδιο γενικό μοριακό τύπο  πχ. C_νΗ_2ν

2. Ανάλογη σύνταξη, δηλαδή αν μία είναι κορεσμένη τότε  όλες θα είναι κορεσμένες, αν σε μία υπάρχει ένας διπλός δεσμός, τότε σε όλες θα υπάρχει ένας διπλός δεσμός κ.ο.κ 

3. Αν έχουν χαρακτηριστική ομάδα, αυτή θα είναι σε όλες η ίδια.  π.χ.  -ΟΗ

4. Όλες θα έχουν παρόμοιες χημικές ιδιότητες και μεθόδους παρασκευής, ενώ οι φυσικές τους ιδιότητες θα εξαρτώνται από τη σχετική μοριακή τους μάζα.

5. Το κάθε μέλος μιας ομόλογης σειράς διαφέρει από το προηγούμενο και το επόμενο κατά μία ρίζα μεθυλενίου.   -CH₂-   δηλαδή κατά 1 άτομο άνθρακα και κατά 2 άτομα υδρογόνου. 

1. ΑΛΚΑΝΙΑ   (Κορεσμένοι υδρογονάνθρακες)

Γενικός τύπος    C_νΗ_2ν+2    ή   R-H   με το ν να παίρνει ακέραιες τιμές από 1 και πάνω.  

π.χ.  CΗ₄               Μεθάνιο

        C₂Η₆                  Αιθάνιο

        C₃H₈                  Προπάνιο

2.  ΑΛΚΕΝΙΑ  (Ακόρεστοι υδρογονάνθρακες με έναν διπλό δεσμό). 

Γενικός τύπος  C_νΗ_2ν     με το ν να παίρνει ακέραιες τιμές από 2 και πάνω. 

π.χ.  CΗ₂ = CΗ₂          ή   C₂Η₄          Αιθένιο

CΗ₃- CΗ = CΗ₂        ή    C₃Η₆       Προπένιο 

3.  ΑΛΚΙΝΙΑ   ( Ακόρεστοι υδρογονάνθρακες με έναν τριπλό δεσμό). 

Γενικός τύπος  C_νΗ_2ν-2    Με το ν να παίρνει τιμές από το 2 και πάνω.

π.χ.   C₂Η₂        Αιθίνιο

         C₃Η₄      Προπίνιο

4. ΑΛΚΑΔΙΕΝΙΑ   (Ακόρεστοι υδρογονάνθρακες με δύο διπλούς δεσμούς).

Γενικός τύπος:  C_νΗ_2ν-2  με το ν να παίρνει τιμές από 3 και πάνω. 

π.χ.  CH₂=C=CH_{2   ή}   C₃H₄    προπαδιένιο 

5. ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ* ΑΛΚΟΟΛΕΣ.  

(*Μονοσθενείς σημαίνει ότι έχουν μία χαρακτηριστική ομάδα). 

Γενικός τύπος  R-OH  ή  C_νΗ_2ν+1 - ΟΗ     με το ν να παίρνει τιμές από 1 και πάνω.

π.χ.  CΗ₃ΟΗ             Μεθανόλη.

        C₂Η₅ΟΗ            Αιθανόλη

Σημείωση:   Ο γενικός τύπος των αλκοολών μπορεί να γραφεί και ως:  C_νΗ_2ν+2Ο .

6. ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΔΕΫΔΕΣ.

Γενικός τύπος  R-CΗ=O    ή   С_νΗ_2νΟ   με το ν να παίρνει τιμές από 1 και πάνω. 

πχ.  HCH=O        Μεθανάλη

       CH₃CH=O    Αιθανάλη

7. ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ  ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΚΕΤΟΝΕΣ

Γενικός τύπος R-COR'  ή   C_νΗ_2νΟ   με  το ν να παίρνει τιμές από 3 και πάνω. 

π.χ.   CH₃COCH₃                Προπανόνη

         CΗ₃CΟCΗ₂CΗ₃        Βουτανόνη

8. ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΜΟΝΟΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ 

Γενικός τύπος    RCΟΟΗ   ή  C_νΗ_2νΟ₂    με το ν να παίρνει τιμές από 1 και πάνω

π.χ.  ΗCΟΟΗ            Μεθανικό οξύ

      CΗ₃COOH           Αιθανικό οξύ

9.  ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ ΜΟΝΟΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΟΙ ΕΣΤΕΡΕΣ 

Γενικός τύπος   RCOOR'  ή  C_νΗ_2νΟ₂      με το ν να παίρνει τιμές από το  2 και πάνω.

π.χ.  HCOOCH₃       Μεθανικός μεθυλ εστέρας.

        CH₃COOCH₃   Αιθανικός μεθυλ εστέρας 

        HCOOCH₂CH₃   Μεθανικός αιθυλ εστέρας.

10.  ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ ΜΟΝΟΑΙΘΕΡΕΣ

Γενικός τύπος   R-O-R'   ή   C_νΗ_2ν+2Ο   με το ν να παίρνει τιμές από 2 και πάνω.

π.χ. CH₃-O-CH₃    Διμέθυλο αιθέρας. 

       CH₃-O-CH₂CH₃     Αίθυλο μέθυλο αιθέρας.

11.    ΑΛΚΥΛΑΛΟΓΟΝΙΔΙΑ 

Γενικός τύπος   R-X   ή   C_νH_2ν+1-X   όπου   Χ  είναι ένα από τα αλογόνα Cl, Br, I.  

π.χ.  CΗ₃Cl              Χλωρομεθάνιο

       CH₃CH₂Br        Βρωμοαιθάνιο