Μάθημα : Χημεία Β' Λυκείου
Κωδικός : EL1274152
Ομόλογες σειρές άκυκλων οργανικών ενώσεων.
Οι ομόλογες σειρές είναι μεγάλες ομάδες οργανικών ενώσεων που μας επιτρέπουν να μελετήσουμε τις πολυπληθείς οργανικές ενώσεις ευκολότερα.
Οι ενώσεις για να ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά πρέπει να έχουν:
1. Ιδιο γενικό μοριακό τύπο πχ. CνΗ2ν
2. Ανάλογη σύνταξη, δηλαδή αν μία είναι κορεσμένη τότε όλες θα είναι κορεσμένες, αν σε μία υπάρχει ένας διπλός δεσμός, τότε σε όλες θα υπάρχει ένας διπλός δεσμός κ.ο.κ
3. Αν έχουν χαρακτηριστική ομάδα, αυτή θα είναι σε όλες η ίδια. π.χ. -ΟΗ
4. Όλες θα έχουν παρόμοιες χημικές ιδιότητες και μεθόδους παρασκευής, ενώ οι φυσικές τους ιδιότητες θα εξαρτώνται από τη σχετική μοριακή τους μάζα.
5. Το κάθε μέλος μιας ομόλογης σειράς διαφέρει από το προηγούμενο και το επόμενο κατά μία ρίζα μεθυλενίου. -CH2- δηλαδή κατά 1 άτομο άνθρακα και κατά 2 άτομα υδρογόνου.
1. ΑΛΚΑΝΙΑ (Κορεσμένοι υδρογονάνθρακες)
Γενικός τύπος CνΗ2ν+2 ή R-H με το ν να παίρνει ακέραιες τιμές από 1 και πάνω.
π.χ. CΗ4 Μεθάνιο
C2Η6 Αιθάνιο
C3H8 Προπάνιο
2. ΑΛΚΕΝΙΑ (Ακόρεστοι υδρογονάνθρακες με έναν διπλό δεσμό).
Γενικός τύπος CνΗ2ν με το ν να παίρνει ακέραιες τιμές από 2 και πάνω.
π.χ. CΗ2 = CΗ2 ή C2Η4 Αιθένιο
CΗ3- CΗ = CΗ2 ή C3Η6 Προπένιο
3. ΑΛΚΙΝΙΑ ( Ακόρεστοι υδρογονάνθρακες με έναν τριπλό δεσμό).
Γενικός τύπος CνΗ2ν-2 Με το ν να παίρνει τιμές από το 2 και πάνω.
π.χ. C2Η2 Αιθίνιο
C3Η4 Προπίνιο
4. ΑΛΚΑΔΙΕΝΙΑ (Ακόρεστοι υδρογονάνθρακες με δύο διπλούς δεσμούς).
Γενικός τύπος: CνΗ2ν-2 με το ν να παίρνει τιμές από 3 και πάνω.
π.χ. CH2=C=CH2 ή C3H4 προπαδιένιο
5. ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ* ΑΛΚΟΟΛΕΣ.
(*Μονοσθενείς σημαίνει ότι έχουν μία χαρακτηριστική ομάδα).
Γενικός τύπος R-OH ή CνΗ2ν+1 - ΟΗ με το ν να παίρνει τιμές από 1 και πάνω.
π.χ. CΗ3ΟΗ Μεθανόλη.
C2Η5ΟΗ Αιθανόλη
Σημείωση: Ο γενικός τύπος των αλκοολών μπορεί να γραφεί και ως: CνΗ2ν+2Ο .
6. ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΔΕΫΔΕΣ.
Γενικός τύπος R-CΗ=O ή СνΗ2νΟ με το ν να παίρνει τιμές από 1 και πάνω.
πχ. HCH=O Μεθανάλη
CH3CH=O Αιθανάλη
7. ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΚΕΤΟΝΕΣ
Γενικός τύπος R-COR' ή CνΗ2νΟ με το ν να παίρνει τιμές από 3 και πάνω.
π.χ. CH3COCH3 Προπανόνη
CΗ3CΟCΗ2CΗ3 Βουτανόνη
8. ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΜΟΝΟΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ
Γενικός τύπος RCΟΟΗ ή CνΗ2νΟ2 με το ν να παίρνει τιμές από 1 και πάνω
π.χ. ΗCΟΟΗ Μεθανικό οξύ
CΗ3COOH Αιθανικό οξύ
9. ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ ΜΟΝΟΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΟΙ ΕΣΤΕΡΕΣ
Γενικός τύπος RCOOR' ή CνΗ2νΟ2 με το ν να παίρνει τιμές από το 2 και πάνω.
π.χ. HCOOCH3 Μεθανικός μεθυλ εστέρας.
CH3COOCH3 Αιθανικός μεθυλ εστέρας
HCOOCH2CH3 Μεθανικός αιθυλ εστέρας.
10. ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ ΜΟΝΟΑΙΘΕΡΕΣ
Γενικός τύπος R-O-R' ή CνΗ2ν+2Ο με το ν να παίρνει τιμές από 2 και πάνω.
π.χ. CH3-O-CH3 Διμέθυλο αιθέρας.
CH3-O-CH2CH3 Αίθυλο μέθυλο αιθέρας.
11. ΑΛΚΥΛΑΛΟΓΟΝΙΔΙΑ
Γενικός τύπος R-X ή CνH2ν+1-X όπου Χ είναι ένα από τα αλογόνα Cl, Br, I.
π.χ. CΗ3Cl Χλωρομεθάνιο
CH3CH2Br Βρωμοαιθάνιο