Μάθημα : Απάτες στο Διαδίκτυο (για όλες τις τάξεις)

Απάτη είναι όταν κάποιος προσπαθεί να σας παραπλανήσει ώστε να κλέψει κάτι, όπως τα στοιχεία σύνδεσής σας, προσωπικά δεδομένα, χρήματα ή αλλα αγαθά. Οι απατεώνες ορισμένες φορές παριστάνουν ότι είναι κάποιος που εμπιστεύεστε και μπορεί να εμφανίζονται σε αναδυόμενα παράθυρα, ιστοσελίδες, μηνύματα κειμένου ή ακόμα και μέσω μιας ψεύτικης εφαρμογής σε μια διαφήμιση ή στα app store. Τα μηνύματά τους και οι μη ασφαλείς σελίδες που προσπαθούν να σας στείλουν, μπορεί να εγκαταστήσουν ακόμα και ιούς στη συσκευή σας. Κάποιοι χρησιμοποιούν τη λίστα επαφών σας για να στοχεύσουν τους φίλους και τους συγγενείς σας με τον ίδιο τύπο επίθεσης. Άλλου είδους απάτες ίσως προσπαθήσουν να σας ξεγελάσουν ώστε να κατεβάσετε μια κακόβουλη εφαρμογή κάνοντάς τη να εμφανίζεται σαν την πραγματική ή να κατεβάσετε κακόβουλο λογισμικό λέγοντάς σας ότι δήθεν κάτι δεν πάει καλά με τη συσκευή σας.

Ορισμένες απάτες είναι οφθαλμοφανείς. Άλλες, όμως είναι ύπουλες και πειστικές, όπως π.χ. όταν κάποιος σου στέλνει προσωπικό μήνυμα το οποίο περιλαμβάνει κάποια από τα προσωπικά σου στοιχεία. Αυτό ονομάζεται «ηλεκτρονικό ψαροτούφεκο» (spearphishing) και είναι συχνά πολύ δύσκολο να εντοπιστεί, καθώς η χρήση ορισμένων προσωπικών στοιχείων σου μπορεί να σε κάνει να πιστέψεις ότι ο αποστολέας είναι κάποιος που σε γνωρίζει προσωπικά. Ένας άλλος τύπος που πιθανόν έχεις ακούσει ήδη είναι η πλαστοπροσωπία (catfishing), όπου κάποιος δημιουργεί μια  ψεύτικη σελίδα ή προφίλ και παριστάνει πως είναι κάποιος που ξέρεις ή που είσαι θαυμαστής του, για να σε  παραπλανήσει. Έπειτα υπάρχει το ψάρεμα μέσω SMS (smishing) και το ηλεκτρονικό ψάρεμα (phishing, μέσω email).

Αν όντως πέσεις θύμα απάτης; Κατ’ αρχάς: Μην πανικοβάλλεσαι! Σε πολλούς μπορεί να συμβεί αυτό. 

• Πες το αμέσως στους γονείς σου, στον δάσκαλό σου ή σε κάποιον άλλον ενήλικα που εμπιστεύεσαι. Όσο περισσότερο καθυστερείς τόσο χειρότερα μπορεί να γίνουν τα πράγματα.
• Άλλαξε τους κωδικούς πρόσβασής σου στους διαδικτυακούς λογαριασμούς σου.
• Αν πέσεις θύμα απάτης, ενημέρωσε αμέσως τους φίλους σου και τους υπόλοιπους ανθρώπους στις επαφές σου, διότι μπορεί να είναι οι επόμενοι που θα λάβουν αυτό το παραπλανητικό μήνυμα.
• Στείλε μια αναφορά ότι το συγκεκριμένο μήνυμα είναι σπαμ (ανεπιθύμητο), εφόσον αυτό είναι δυνατό.