Μάθημα : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ

KEIMENO

Λεξιλόγιο

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Curius et Fabricius,

antiquissimi viri,

et his antiquiores Horatii

plane ac dilucide

cum suis locuti sunt;

antiquus, -a –um= αρχαίος [antiquior, -ius/antiquissimus]

vir, viri= άντρας

hic, haec, hoc= αυτός

plane= καθαρά [επίρ.]

dilucide= με διαύγεια [επίρ.]

loquor, locutus sum, loqui, αποθ. 3= συνομιλώ

   Ο Κούριος και ο Φαβρίκιος,

   αρχαιότατοι άνδρες,

   και οι παλαιότεροί τους Οράτιοι

   συνομιλούσαν με τους συγχρόνους τους

   καθαρά και με διαύγεια·

non Sicanorum aut Pelasgorum,

qui primi coluisse

Italiam dicuntur,

sed aetatis suae

verbis utebantur.

qui, quae, quod= ο οποίος

primus (υπερθ.)= πρώτος [από επίρ. prae/ prior, primus]

colo, colui, cultum, -ere, 3= κατοικώ

dico, dixi, dictum, dicere, 3= λέω

aetas, -atis, θ.= εποχή

suus, sua, suum= δικός του

verbum –i= λόγος

utor, usus sum, uti, αποθ. 3= χρησιμοποιώ

   δεν χρησιμοποιούσαν

   τη γλώσσα των Σικανών ή των Πελασγών,

    που λέγεται πως πρώτοι

   κατοίκησαν την Ιταλία,

   αλλά (τη γλώσσα) της εποχής τους.

Tu autem,

 proinde quasi cum matre Evandri

 nunc loquaris,

sermone abhinc multis annis

iam obsoleto uteris,

quod neminem scire

atque intellegere vis,

quae dicas.

autem= εξάλλου, όμως

proinde quasi= σαν να [παραβ. σύνδ.]

mater, matris= μητέρα

loquor, locutus sum, loqui, αποθ. 3= συζητώ

sermo, sermonis, αρ. = λόγος

abhinc= εδώ και

multi, -ae, -a= πολλοί [plures/plurimi]

annus, -i= χρόνος

iam= πια, ήδη

obsoletus –a –um = απαρχαιωμένος [επιθετ. μχ. obsolesco, -levi –letum ,-ere]

utor, usus sum, uti, αποθ. 3= χρησιμοποιώ

nemo, nihil= κανείς

scio, scivi/ii, -itum, -ire, 4= γνωρίζω, ξέρω

atque= και

intellego, -legi, -lectum, -ere, 3= καταλαβαίνω

volo, volui, -, volle= θέλω

qui, quae, quod= ο οποίος

dico, dixi, dictum, -ere, 3= λέω

   Εσύ όμως

   χρησιμοποιείς λόγο απαρχαιωμένο πια

   εδώ και πολλά χρόνια,

   σαν να μιλούσες τώρα

   με τη μάνα του Ευάνδρου,

   επειδή δεν θέλεις

   να ξέρει και να καταλαβαίνει κανείς

   τι λες.

Quin, homo inepte,

taces,

ut consequaris,

quod vis?

quin= γιατί δεν [ερωτημ. επίρ.]

homo, hominis= άνθρωπος

ineptus, -a, -um= ανόητος

taceo, tacui, tacitum, -ēre, 2= σωπαίνω

ut= για να [τελ σύνδ.]

consequor, consecutus sum, consequi, αποθ. 3= πετυχαίνω

   Γιατί, ανόητε άνθρωπε,

    δεν σωπαίνεις,

    για να πετύχεις αυτό που θέλεις;

Sed antiquitatem

tibi placere dicis,

quod honesta et bona

et modesta sit.

sed= αλλά

antiquitas, -atis, θ. = αρχαιότητα

placeo, placui, -, -ēre, 2= αρέσω

quod= γιατί [αιτιολ. σύνδ.]

honestus –a –um = τιμημένος

bonus, -a, -um= καλός [melior/optimus]

modestus, -a, -um= σεμνός

   Αλλά λες

   πως σου αρέσει η αρχαιότητα,

   γιατί είναι τιμημένη και καλή

   και σεμνή.

Sic ergo vive,

ut viri antiqui,

sed sic loquere,

ut viri aetatis nostrae;

sic= έτσι [επιρ.]

ergo= λοιπόν

vivo, vixi, victum, -ere, 3= ζω

ut= όπως [παραβ.]

vir, viri= άντρας

antiquus –a –um= αρχαίος

sed= αλλά

loquor, locutus sum, loqui, αποθ. 3= μιλώ

aetas, -atis, θ. = εποχή

noster, nostra, nostrum= δικός μας

   Έτσι λοιπόν να ζεις,

   όπως οι αρχαίοι άνδρες,

   αλλά να μιλάς έτσι,

   όπως οι άνδρες της εποχής μας·

atque id

quod a C. Caesare scriptum est,

habe semper in memoria et in pectore: «tamquam scopulum,

sic fugias verbum insolens

atque inauditum».

atque= και

is, ea, id= αυτός

qui, quae, quod= ο οποίος

scribo, scripse, scriptum, -ere, 3= γράφω

habeo, habui, habitum, -ēre, 2= έχω

semper= πάντα [επίρ.]

memoria –ae= μνήμη

pectus, -oris, ουδ. = καρδιά, στήθος

tamquam= όπως [παραβολ.]

scopulus –i= σκόπελος

sic= έτσι [επίρ.]

fugio, fugi, fugitum, -ere, 3= (απο)φεύγω

verbum –i= λόγος

insolens (-ntis)= ασυνήθιστος [μονοκατάληκτο]

inauditus, -a, -um= ανήκουστος

   και να’ χεις πάντα στη μνήμη

   και στην καρδιά σου

   αυτό που γράφτηκε

   από τον Γάιο Καίσαρα:

   «Σαν τον σκόπελο,

    έτσι να αποφεύγεις

   τη λέξη την ασυνήθιστη

   και την πρωτάκουστη».