Μάθημα : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ

KEIMENO

Λεξιλόγιο

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Sapientem nec paupertas

nec dolor prohibet,

nec eae res,

quae imperitos avertunt

et praecipites agunt.

sapiens, -ntis (ουσιαστ. μχ.)= σοφός

paupertas, -atis, θ. = φτώχεια

dolor, -oris, αρ. = πόνος, θλίψη

prohibeo, -ui, -itum, -ēre, 2= εμποδίζω

is, ea, id= αυτός

qui, quae, quod=ο οποίος

imperitus, -a, -um= άπειρος

averto, -verti, -versum, -ere, 3= βγάζω από τον δρόμο

praeceps, -itis= αυτός που πέφτει με το κεφάλι

ago, egi, actum, -ere, 3= οδηγώ

aliquem praecepitem ago= γκεμοτσακίζω κπ.

   Ούτε η φτώχεια ούτε η θλίψη

   εμποδίζει τον σοφό,

   ούτε αυτά τα πράγματα,

   τα οποία βγάζουν από τον δρόμο τους

   άπειρους και τους γκρεμοτσακίζουν.

Tu illum premi

putas malis?

Utitur!

ille, illa, illud= εκείνος

premo, pressi, pressum, premere, 3= καταβάλλω

puto, 1= νομίζω

mala –orum [πληθ.] = οι συμφορές

utor, usus sum, uti, αποθ. 3 = χρησιμοποιώ

   Εσύ νομίζεις ότι αυτός

   καταβάλλεται από τις συμφορές;

   (Αντίθετα), τις χρησιμοποιεί!

Non ex ebore tantum

Phidias sciebat facere simulacra;

ex aere quoque faciebat.

ebur, -oris, ουδ. = ελεφαντόδοντο

tantum= μόνο [επίρ.]

scio, scivi/ii, scitum, scire, 4= ξέρω

facio, feci, factum, facere, 3= κάνω

simulacrum, -i = άγαλμα

aes, aeris, ουδ. = χαλκός

quoque= επίσης

   Ο Φειδίας δεν ήξερε

   να φτιάχνει αγάλματα

   μόνο από ελεφαντόδοτο·

   έκανε επίσης (κι) από χαλκό.

Si marmor illi obtulisses,

si viliorem materiam,

 fecisset tale,

quale ex illa

fieri optimum posset.

marmor, -oris, ουδ. = μάρμαρο

offero, -tuli, -latum, -ferre= φέρνω

vilis –is –e= ευτελής [vilior/vilissimus]

materia, -ae (και materies –ei)= υλικό

facio, feci, factum, facere, 3= κάνω

talis, -is, -e= τέτοιος

qualis –is, -e=τέτοιος

optimus (υπερθ. bonus/ συγκρ. : melior, -ius)= άριστος

possum, potui, -, posse= μπορώ

   Εάν έδινες σε εκείνον μάρμαρο,

   εάν (έδινες) ευτελέστερο  υλικό,

   θα έκανε τέτοιο (άγαλμα),

   το όποιο θα μπορούσε να γίνει

   άριστο από εκείνο (το υλικό).

Eodem modo

sapiens virtutem,

si licebit,

 in divitiis explicabit,

si minus,  in paupertate;

modus, -i= τρόπος

sapiens, -ntis= σοφός

virtus, -utis, θ. = ανδρεία

licet, licuit, -, -ēre,2= είναι δυνατόν

divitiae –arum= πλούτη [πληθ.]

explico, 1= επιδεικνύω, εκφράζω

si minus= αν όχι [non multum ή paulum/minus/minime

paupertas, -atis, θ.= φτώχεια

   Με τον ίδιο τρόπο

   ο σοφός θα δείξει την αρετή

   στα πλούτη, αν μπορέσει,

   εάν όχι, στη φτώχεια·

si poterit, in patria,

si minus, in exilio;

 si poterit, imperator,

si minus, miles;

si poterit, integer,

si minus, debilis.

possum, potui, -, posse= μπορώ

patria, -ae= πατρίδα

si minus= αν όχι

exilium, -ii/i= εξορία

imperator, -oris, αρ. = στρατηγός

miles, -itis, αρ. = στρατιώτης

integer, -gra, -grum= αρτιμελής [integrior/integerrimus]

debilis, -is, -e= ανάπηρος

   εάν μπορέσει στην πατρίδα,

   εάν όχι , στην εξορία·

   εάν μπορέσει ως στρατηγός,

   εάν όχι , ως στρατιώτης·

   εάν μπορέσει ως αρτιμελής,

   εάν όχι , ως ανάπηρος.

Quamcumque fortunam acceperit,

aliquid ex illa memorabile efficiet.

fortuna, -ae= τύχη

accipio, -cepi, -ceptum, -ere, 3= παίρνω, λαμβάνω

aliquis, (aliqua, aliquae), aliquid= κάποιος [ουσιαστική]

memorabilis –is, -e= αξιομνημόμευτος

efficio, -feci, -fectum, -ere, 3= κατορθώνω, δημιουργώ

   Όποια τύχη κι αν του λάχει,

   θα δημιουργήσει από εκείνη

   κάτι αξιομνημόνευτο.