Μάθημα : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ 33 (LECTIO XXXIII): ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ

Συντακτική ανάλυση

Omnia sunt excitanda tibi uni, C. Caesar: κύρια πρόταση κρίσης, οριστική: πραγματικό γεγονός. excitanda sunt: Παθητική Περιφραστική Συζυγία (προσωπική σύνταξη):  (excitanda) sunt: ρήμα. Omnia: υποκείμενο στο (excitanda) sunt. excitanda: (στο πλαίσιο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας) κατηγορούμενο στο omnia μέσω του συνδετικού ρήματος sunt. tibi: δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου στο excitanda sunt. Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται με δοτική γιατί έχουμε Παθητική Περιφραστική Συζυγία (ΠΠΖ). uni: ομοιόπτωτος, κατηγορηματικός προσδ. στο tibi. C. Caesar: κλητική προσφώνηση.

quae iacere sentis perculsa atque prostrata impetu belli ipsius: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, προσδιοριστική στο omnia. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae και εκφέρεται με oριστική (sentis), γιατί εκφράζει κάτι το πραγματικό, χρόνου ενεστώτα γιατί αναφέρεται στο παρόν. sentis: ρήμα. (tu): ενν. υποκείμενο στο sentis. iacere: αντικείμενο στο sentis, ειδικό απαρέμφατο. quae: υποκείμενο στο iacere (ετεροπροσωπία). perculsa atque prostrata: επιθετικές μετοχές ως επιρρηματικά κατηγορούμενα του τρόπου στο quae μέσω του iacere. [Ανάλυση μετοχής: quae perculsa atque prostrata sunt (erant)]. impetu: αφαιρετική του ποιητικού αιτίου (άψυχο) από τις παθητικές μετοχές perculsa atque prostrata [στην ουσία πρόκειται για αφαιρετική του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου]. belli: γενική υποκειμενική στο impetu. ipsius: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο belli.

quod necesse fuit: δευτερεύουσα αναφορική προσθετική πρόταση [γιατί αναφέρεται σε όλο το περιεχόμενο της αναφορικής πρότασης (quae iacere sentis perculsa atque prostrata impetu belli ipsius)]. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quod και εκφέρεται με οριστική (fuit), για να δηλώσει κάτι το πραγματικό, χρόνου παρακειμένου γιατί αναφέρεται στο παρελθόν. fuit: ρήμα. quod: υποκείμενο στο fuit. necesse: κατηγορούμενο στο quod μέσω του συνδετικού ρήματος fuit.

constituenda (tibi) iudicia (sunt): κύρια ελλειπτική πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. constituenda (sunt): Παθητική Περιφραστική Συζυγία (προσωπική σύνταξη): constituenda (sunt): εννοούμενο ρήμα. iudicia: υποκείμενο στο constituenda (sunt). constituenda: (στο πλαίσιο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας) κατηγορούμενο στο iudicia, μέσω του εννοούμενου συνδετικού ρήματος sunt. (tibi): ενν. δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου στο constituenda (sunt). Tο ποιητικό αίτιο εκφέρεται με δοτική γιατί έχουμε Παθητική Περιφραστική Συζυγία (ΠΠΖ).

revocanda (tibi) fides (est): κύρια ελλειπτική πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. revocanda (est): Παθητική Περιφραστική Συζυγία (προσωπική σύνταξη): revocanda (est): εννοούμενο ρήμα. fides: υποκείμενο στο revocanda (est). revocanda: (στο πλαίσιο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας) κατηγορούμενο στο fides μέσω του ενν. συνδετικού ρήματος est. (tibi): ενν. δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου στο revocanda (est). Tο ποιητικό αίτιο εκφέρεται με δοτική γιατί έχουμε Παθητική Περιφραστική Συζυγία (ΠΠΖ).
(Μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική: Tu (unus) fidem revocare debes ).

comprimendae (tibi) libidines (sunt): κύρια ελλειπτική πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό γεγονός. comprimendae (sunt): Παθητική Περιφραστική Συζυγία (προσωπική σύνταξη): comprimendae (sunt): εννοούμενο ρήμα. libidines: υποκείμενο στο comprimendae (sunt). comprimendae: (στο πλαίσιο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας) κατηγορούμενο στο libidines μέσω του εννοούμενου συνδετικού ρήματος sunt. (tibi): εννοούμενη δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου στο comprimendae (sunt). Tο ποιητικό αίτιο εκφέρεται με δοτική γιατί έχουμε Παθητική Περιφραστική Συζυγία (ΠΠΖ).
(Μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική: Tu (unus) libidines comprimere debes).

propaganda (tibi) suboles (est): κύρια ελλειπτική πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και δηλώνει το πραγματικό propaganda (est): Παθητική Περιφραστική Συζυγία (προσωπική σύνταξη): propaganda (est): εννοούμενο ρήμα. suboles: υποκείμενο στο propaganda (est).
propaganda: (στο πλαίσιο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας) κατηγορούμενο στο suboles μέσω του εννοούμενου συνδετικού ρήματος est. (tibi): εννοούμενη δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου στο propaganda (est). Tο ποιητικό αίτιο εκφέρεται με δοτική γιατί έχουμε Παθητική Περιφραστική Συζυγία (ΠΠΖ).

omnia severis legibus vincienda (tibi) sunt: κύρια πρόταση κρίσης - Οριστική: πραγματικό γεγονός. vincienda sunt: Παθητική Περιφραστική Συζυγία (προσωπική σύνταξη): (vincienda) sunt: ρήμα. omnia: υποκείμενο στο vincienda sunt. vincienda:  κατηγορούμενο στο omnia μέσω του συνδετικού ρήματος sunt. legibus: απλή (οργανική) αφαιρετική του μέσου στο vincienda sunt.severis:  επιθετικός προσδιορισμός στο legibus. (tibi): ενν. δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου στο vincienda sunt. Το ποιητικό αίτιο εκφέρεται με δοτική γιατί έχουμε Παθητική Περιφραστική Συζυγία (ΠΠΖ).
(Μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική: Tu (unus) severis legibus omnia vincire debes).

quae disapsa iam diffluxerunt: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, προσδιοριστική στο omnia. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae και εκφέρεται με οριστική (diffluxerunt), για να δηλώσει κάτι το πραγματικό, χρόνου παρακειμένου γιατί αναφέρεται στο παρελθόν. diffluxerunt: ρήμα. quae: υποκείμενο στο diffluxerunt. iam: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο diffluxerunt. dilapsa: χρονική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος (quae), δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν

in tanto civili bello, in tanto ardore animorum et armorum, quassata respublica multa perdidit et ornamenta dignitatis et praesidia stabilitatis suae: κύρια πρόταση κρίσης, Οριστική: πραγματικό perdidit: ρήμα. res publica: υποκείμενο στο perdidit. quassata: επιθετική μετοχή ως επιθετικός προσδιορισμός στο res publica. [Ανάλυση μετοχής: quae quassata est (erat)]. ornamenta, praesidia: αντικείμενα στο perdidit. multa: επιθετικός προσδ. στα ornamenta – praesidia. dignitatis: γενική αντικειμενική στο ornamenta. stabilitatis: γενική αντικειμενική στο praesidia. suae: επιθετικός προσδ. στο stabilitatis (άμεση / ευθεία αυτοπάθεια). in bello: εμπρόθετος προσδ. χρόνου στο perdidit. civili: επιθετικός προσδ. στο bello. tanto: επιθετικός προσδ. στο civili bello. in ardore: εμπρόθετος προσδ. κατάστασης στο perdidit. tanto:  επιθετικός προσδ. στο ardore. animorum … armorum: γενικές υποκειμενικές στο ardore.

multaque uterque dux fecit armatus: κύρια πρόταση κρίσης - οριστική: πραγματικό fecit: ρήμα. dux: υποκείμενο στο fecit. uterque:επιθετικός προσδ. στο dux. multa: αντικείμενο στο fecit. armatus: επιρρηματικό κατηγορούμενο του χρόνου (ή τρόπου) στο dux μέσω του ρήματος δράσης fecit.

quae idem togatus fieri prohibuisset: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, προσδιοριστική στο multa. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae και εκφέρεται με υποτακτική δυνητική (prohibuisset), χρόνου υπερσυντελίκου, γιατί εκφράζει το απραγματοποίητο στο παρελθόν. prohibuisset: ρήμα. idem: υποκείμενο στο prohibuisset. fieri: αντικείμενο στο prohibuisset, τελικό απαρέμφατο. quae: υποκείμενο στο fieri (ετεροπροσωπία). togatus: επιρρηματικό κατηγορούμενο του χρόνου (ή τρόπου) στο idem

Quare subveniendum reipublicae est (tibi): κύρια πρόταση κρίσης, οριστική: πραγματικό γεγονός. subveniendum est: Παθητική Περιφραστική Συζυγία (απρόσωπη σύνταξη): (subveniendum) est: ρήμα. reipublicae: αντικείμενο στο subveniendum est, σε δοτική. (tibi): ενν. δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου στο subveniendum est.

omnia nunc belli vulnera tibi sananda sunt: κύρια πρόταση κρίσης, οριστική: πραγματικό sananda sunt: Παθητική Περιφραστική Συζυγία (προσωπική σύνταξη): (sananda) sunt: ρήμα. vulnera: υποκείμενο στο sananda sunt. omnia: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο vulnera. belli: γενική υποκειμενική στο vulnera. sananda: (στο πλαίσιο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας) κατηγορούμενο στο vulnera μέσω του συνδετικού ρήματος sunt. tibi: δοτική προσωπική ποιητικού αιτίου στο sananda sunt. nunc: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στο sananda sunt.
(Μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική: Tu (unus) omnia nunc vulnera belli sanare debes).

quibus praeter te mederi nemo potest: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, προσδιοριστική στο vulnera. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quibus και εκφέρεται με οριστική (potest) και δηλώνει το πραγματικό γεγονός, χρόνου ενεστώτα γιατί αναφέρεται στο παρόν. potest: ρήμα. nemo: υποκείμενο στο potest και στο mederi (ταυτοπροσωπία). mederi: αντικείμενο στο potest, τελικό απαρέμφατο, ταυτοπροσωπία. quibus: αντικείμενο στο mederi, σε δοτική. praeter te: εμπρόθετος προσδιορισμός εξαίρεσης στο potest.