Μάθημα : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ 32 (LECTIO ΧΧXII): ΕΝΑΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ)

Συντακτική ανάλυση

Pleni omnes sunt libri: κύρια πρόταση κρίσεως -Οριστική: πραγματικό γεγονός. sunt: ρήμα. libri: υποκείμενο ρ. pleni: κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρ. libri. omnes: επιθετικός προσδ. στο libri.

plenae sapientium voces: κύρια πρόταση κρίσεως - Οριστική: πραγματικό γεγονός. (sunt): ενν. ρήμα. voces: υποκείμενο στο ενν. ρ. sunt. plenae: κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρ. voces. sapientium: γενική υποκειμενική στο voces.

plena exemplorum vetustas: κύρια πρόταση κρίσεως- με Οριστική: δηλώνει το πραγματικό γεγονός. (est): εννοούμενο ρήμα. vetustas: υποκείμενο του εννοούμενου ρήματος est. plena: κατηγορούμενο στο υποκείμενο του ρήματος vetustas.

quae iacerent in tenebris omnia: κύρια πρόταση κρίσεως - απόδοση στην υποθετική πρόταση («nisi … accederet») που ακολουθεί, εκφέρεται με Υποτακτική Παρατατικού. (Η αντωνυμία quae βρίσκεται  μετά από ισχυρό σημείο στίξης και, εφόσον δεν υπάρχει άλλη κύρια πρόταση στην περίοδο, εισάγει κύρια πρόταση και ισοδυναμεί με τη δεικτική αντωνυμία: ea). iacerent: ρήμα. quae: υποκείμενο ρήματος. omnia: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο quae. in tenebris: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της κατάστασης στο ρήμα iacerent.

nisi litterarum lumen accederet: δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον υποθετικό αποφατικό σύνδεσμο nisi. Σχηματίζει, με απόδοση την κύρια πρόταση «quae … omnia», υποθετικό λόγο του αντίθετου του πραγματικού για το παρόν. Συγκεκριμένα, και στην υπόθεση και στην απόδοση έχουμε υποτακτικές παρατατικού (accederet, iacerent). accederet: ρήμα. lumen: υποκείμενο ρήματος. litterarum: γενική υποκειμενική στο lumen.

Quam multas imagines fortissimorum virorum - non solum ad intuendum, verum etiam ad imitandum - scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt!: κύρια επιφωνηματική πρόταση -  Οριστική: πραγματικό γεγονός. reliquerunt: ρήμα. scriptores: υποκείμενο ρήματος. Graeci/ Latini: παραθέσεις στο scriptores. Συνδέονται μεταξύ τους με τον συμπλεκτικό σύνδεσμο «et». imagines: άμεσο αντικείμενο στο reliquerunt. nobis: έμμεσο αντικείμενο στο reliquerunt. multas: επιθετικός προσδιορισμός στο imagines. virorum: γενική κτητική (ή αντικειμενική) στο imagines. fortissimorum: επιθετικός προσδιορισμός στο virorum. quam: επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού, ως επιτατικό του multas. ad intuendum/ad imitandum: εμπρόθετες αιτιατικές του γερουνδίου που δηλώνουν σκοπό στο reliquerunt. Συνδέονται μεταξύ τους αντιθετικά με το αντιθετικό ζεύγος «non solum … verum etiam».

Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam: κύρια πρόταση κρίσεως, Οριστική: πραγματικό γεγονός. ( Η αντωνυμία quas βρίσκεται μετά από ισχυρό σημείο στίξης και, εφόσον δεν υπάρχει άλλη κύρια πρόταση στην περίοδο, εισάγει κύρια πρόταση και ισοδυναμεί με το eas.) proponebam: ρήμα. ego: υποκείμενο ρ. quas: άμεσο αντικείμενο στο proponebam. mihi: έμμεσο αντικείμενο στο proponebam. semper: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στο proponebam. cupidus: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο proponebam. Αναφέρεται στο ego. gerendi/ administrandi: (απρόθετες) γενικές του γερουνδίου ως συμπληρώματα στο επίθετο cupidus, γενικές αντικειμενικές. rem publicam: αντικείμενο στα γερούνδια gerendi και administrandi. bene: επιρρηματικός προσδ. τρόπου στα γερούνδια gerendi και administrandi.

Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam conformabam: κύρια πρόταση κρίσεως,  Οριστική: πραγματικό γεγονός. conformabam: ρήμα. (ego): εν. υποκείμενο ρ. animum/ mentem: αντικείμενα στο conformabam. meam:  επιθετικός προσδ. στο mentem. colendo/ cogitando: απρόθετες αφαιρετικές του γερουνδίου που δηλώνουν τρόπο στο conformabam. homines: αντικείμενο στα γερούνδια colendo και cogitando. excellentes: επιθετικός προσδιορισμός στο homines.

Sic enim - laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo - me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui: κύρια πρόταση κρίσεως, Οριστική: πραγματικό γεγονός. potui: ρήμα.(ego) : ενν. υποκείμενο ρ.  obicere: αντικείμενο ρ., τελικό απαρέμφατο. (ego): εν. υποκείμενο του απαρεμφάτου obicere (ταυτοπροσωπία). me: αντικείμενο στο απαρέμφατο obicere (άμεση αυτοπάθεια). in dimicationes: εμπρόθετος επιρρ. προσδ. εισόδου σε κατάσταση στο απαρέμφατο obicere. tot/ tantas: επιθετικοί προσδ. στο dimicationes.  pro salute: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδ. που δηλώνει υπεράσπιση/σκοπό στο απαρέμφατο obicere. vestra: επιθετικός προσδ. στο salute. sic: επιρρηματικός προσδ. του τρόπου στο potui. expetendo: απρόθετη αφαιρετική του γερουνδίου που δηλώνει τρόπο και λειτουργεί ως επεξήγηση στο sic. laudem/ honestatem: αντικείμενα στο γερούνδιο expetendo.  solum: επιρρηματικός προσδ. του ποσού στο expetendo. ducendo: απρόθετη αφαιρετική του γερουνδίου που δηλώνει τρόπο και λειτουργεί ως επεξήγηση στο sic. esse: αντικείμενο στο γερούνδιο ducendo και ειδικό απαρέμφατο. cruciatus/pericula: υποκείμενα του απαρεμφάτου esse (ετεροπροσωπία). omnes: επιθετικός προσδ. στο cruciatus. corporis: γενική αντικειμενική στο cruciatus. omnia: επιθετικός προσδ. στο pericula. mortis: γενική επεξηγηματική στο pericula. parvi: γενική της αφηρημένης (ηθικής) αξίας στο απαρέμφατο esse.