Μάθημα : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ
Κωδικός : 3151042243
-
Θεματικές Ενότητες
-
Επανάληψη από την ύλη της Β΄
-
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ (κατά μάθημα)
-
Μάθημα XVI (16): Η τελευταία μάχη του Καίσαρα στη Γαλατία
-
Μάθημα XVII(17): Φόβος μπροστά στο άγνωστο
-
Μάθημα XVIII (18): Ο Ηρακλής στην Ιταλία
-
Μάθημα XIX (19): Η συνωμοσία του Κατιλίνα
-
Μάθημα ΧX (20): Πίσω από τις κουρτίνες, ή πώς ο Κλαύδιος έγινε αυτοκράτορας
-
Μάθημα XΧΙ (21): Πώς πήρε το όνομά του το Pisaurum
-
Μάθημα XΧΙΙ (22): Προτροπές προς τους Ρωμαίους
-
Μάθημα XΧΙΙΙ (23): Ένας υπέροχος άνθρωπος
-
Μάθημα ΧXΙV (24): Το πάθημα ενός ψεύτη
-
Μάθημα ΧXV (25): Πώς ένα σύκο στάθηκε αφορμή να καταστραφεί η Καρχηδόνα
-
Μάθημα XXVI (26): Ο Γάιος Πλίνιος στέλνει τις ευχές του στον (φίλο του) Μαρκελλίνο
-
Μάθημα XXVII (27): Το πνεύμα ωριμάζει όπως οι καρποί
-
Μάθημα XXVIII (28): Στα ίχνη ενός δραπέτη δούλου
-
Μάθημα XXIX (29): Ο Οκταβιανός, ο παπουτσής και το κοράκι
-
Μάθημα ΧΧΧ (30): Ο Λικίνιος Μουρήνας και τα ήθη της Ανατολής
-
Μάθημα XXXI (31): Η γενναιότητα δεν βγαίνει πάντα σε καλό
-
Μάθημα XXXII (32): Ένας πανηγυρικός για τη λογοτεχνία
-
Μάθημα XXXIII (33): Καιρός για ανασυγκρότηση
-
Μάθημα XXXIV (34): Ο Σκιπίωνας ο Αφρικανός και οι λήσταρχοι
-
Μάθημα XXXI (35): Ο φιλόσοφος μπροστά στα δεινά της εξορίας
-
Μάθημα XXXVI (36): Μια απόπειρα δωροδοκίας
-
Μάθημα XXXVII (37): Η κατάρα των εμφυλίων πολέμων
-
Μάθημα XXXVIII (38): Η μοίρα της Καικιλίας
-
Μάθημα XXXIΧ (39): Ένα πρότυπο ιδανικού ανθρώπου
-
Μάθημα XL (40): Ακλόνητη αποφασιστικότητα μπροστά στις απειλές του δικτάτορα
-
Μάθημα XLI (41): Μίλα για να σε καταλαβαίνουν, όχι για να μιλάς
-
Μάθημα XLII (42): Ο Κικέρωνας και η συνωμοσία του Κατιλίνα
-
Μάθημα XLIII (43): Η οργή της μάνας
-
Επανάληψη από την ύλη της Β΄
Μάθημα XΧΙ (21): Πώς πήρε το όνομά του το Pisaurum
Λεξιλόγιο - Μετάφραση - Συντακτική ανάλυση
Ασκήσεις
Συντακτικό: Αφαιρετική απόλυτη μετοχή
ΜΑΘΗΜΑ 21(LECTIO ΧΧΙ): ΠΩΣ ΠΗΡΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΤΟ PISAURUM
KEIMENO |
Λεξιλόγιο |
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ |
Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Rοmanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium,
pro quo immensam pecuniam acceperunt. |
dux –cis= στρατηγός, αρχηγός apud (προθ.)= κοντά σε flumen –inis, ουδ. = ποτάμι deleo –vi, -tum, -ēre, 2= καταστρέφω legio –ionis, θ.= λεγεώνα everto –verti, -versum –vertere, 3= καταστρέφω ολοκληρωτικά urbs –is, θ.= πόλη praeter (προθ.)= εκτός από pro (προθ.)= αντί immensus –a –um = τεράστιος pecunia –ae= χρήματα, αμοιβή accipio –cepi –ceptum –ere, 3 (15)= δέχομαι, παίρνω
|
Όταν ήταν αρχηγός ο Βρέννος, οι Γαλάτες, αφού κατατρόπωσαν τις λεγεώνες των Ρωμαίων (κοντά) στον ποταμό Αλλία, κατέστρεψαν εντελώς την πόλη Ρώμη εκτός από το Καπιτώλιο, για το οποίο πήραν ως αντάλλαγμα ένα τεράστιο χρηματικό ποσό. |
Tum Camillus,
qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam,
absens dictator est factus; |
tum (επιρ.)= τότε qui –quae – quod= ο οποίος diu (επιρ.)= για πολύ καιρό apud (προθ.)= κοντά in (προθ.+ αφ.)= σε (στάση) exilium –ii/i= εξορία fuerat (sum)= ήταν propter= εξαιτίας praeda –ae= λεία aequus –a –um = δίκαιος ius, iuris ουδ.= δίκαιο divido, -si, sum –ere, 3= μοιράζω absens (absum – afui - abesse)= αν και απουσίαζε dictator –oris= δικτάτορας fio, factus sum, fieri= γίνομαι |
Τότε ο Κάμιλλος,
ο οποίος είχε παραμείνει εξόριστος για πολύ καιρό στην Αρδέα, εξαιτίας της λείας από τους Βηίους, η οποία δεν είχε μοιραστεί ακριβοδίκαια,
εξελέγη δικτάτορας, αν και απουσίαζε· |
is Gallos iam abeuntes secutus est:
quibus interemptis aurum omne recepit. |
iam (επιρ.)= ήδη abeo –ivi (-ii), itum, -ire= φεύγω sequor, secutus sum, sequi (αποθ. 3)= ακολουθώ quibus= iis (αρχή ημιπεριόδου) interimο –emi –emptum –ere, 3= σκοτώνω, εξολοθρεύω aurum –i= χρυσάφι omnis –is –e= όλος recipio, -cepi, -ceptum, -ere, 3= παίρνω πίσω |
αυτός ακολούθησε τους Γαλάτες, ενώ (που) ήδη αποχωρούσαν:
αφού τους εξολόθρευσε, πήρε πίσω όλο το χρυσάφι. |
Quod illic appensum civitati nomen dedit:
nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. |
quod=id (αρχή περιόδου) illic (επιρ.)= εκεί appendo, -ndi, -nsum, ere, 3= ζυγίζω nam= γιατί dico –xi –ctum –ere, 3= λέω, ονομάζω quod (αιτιολ. σύνδεσμος)=επειδή illic=εκεί aurum –i=χρυσάφι penso, 1= ζυγίζω |
Επειδή αυτό ζυγίστηκε εκεί, έδωσε το όνομά του στην πολιτεία:
ονομάζεται δηλαδή Πίσαυρο, επειδή εκεί ζυγίστηκε το χρυσάφι. |
Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est. |
post (πρόθ. + αιτ.)= μετά hic, haec, hoc= αυτός factum –i= πράξη redeo –ivi/ii, -itum, ire= επιστρέφω rogo, 1= ζητώ, παρακαλώ revertor, reverti (reversus sum)= reverti= επιστρέφω (ημιαποθετικό ή αποθετικό) |
Ύστερα από αυτήν την πράξη (ο Κάμιλλος) επέστρεψε στην εξορία, από όπου όμως γύρισε, αφού τον παρακάλεσαν. |
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική και εκφράζει πραγματικό γεγονός.
everterunt: ρήμα. Galli: υποκείμενο ρ. urbem: αντικείμενο ρ. Romam: ομοιόπτωτος προσδιορισμός‚ επεξήγηση στο urbem. praeter Capitolium: εμπρόθετος προσδ. της εξαίρεσης στο ρήμα everterunt. Βrenno duce: ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη που δηλώνει χρόνο. Tο Brenno: υποκείμενο, το duce: κατηγορηματικός προσδ. που δηλώνει αξίωμα στο υποκείμενο [Ανάλυση: cum Brennus dux esset ή cum Brennus dux erat ή dum Brennus dux est.] deletis: επιρρηματική χρονική μετοχή, ιδιάζουσα αφαιρετική απόλυτη, δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν (everterunt). [Ανάλυση: cum Galli legiones delevissent ή postquam/ ubi/ ut Galli legiones deleverunt/ deleverant.] legionibus: υποκείμενο της μχ. deletis. Romanorum: γενική κτητική στο legiones. apud Alliam: εμπρόθετος προσδ. που δηλώνει στάση σε τόπο (πλησίον) στη μετοχή deletis. flumen: παράθεση στο Alliam.
pro quo immensam pecuniam acceperunt: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση κρίσης, προσδιοριστική στο Capitolium. Eισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quo και εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει πραγματικό γεγονός.
acceperunt: ρήμα. (Galli): ενν. υποκείμενο. pecuniam: αντικείμενο. immensam: επιθετικός προσδ. στο pecuniam. pro quo: εμπρόθετος προσδ. που δηλώνει αντάλλαγμα στο acceperunt.
Tum Camillus absens dictator est factus: κύρια – οριστική (πραγματικό γενονός).
est factus: ρήμα. Camillus: υποκείμενο ρ. dictator: κατηγορούμενο στο Camillus. absens: επιρρηματική εναντιωματική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. Δηλώνει το σύγχρονο στο παρελθόν (est factus). [Ανάλυση: etsi Camillus aberat.] tum: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στο factus est.
qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση κρίσης, προσδιοριστική στο Camillus. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία qui και εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει πραγματικό γεγονός.
fuerat: ρήμα. qui: υποκείμενο. in exilio: εμπρόθετος προσδ. που δηλώνει κατάσταση στο fuerat. diu: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στο fuerat. apud Ardeam: εμπρόθετος προσδ. που δηλώνει στάση σε τόπο (πλησίον) στο fuerat. propter praedam: εμπρόθετος προσδ. που δηλώνει εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο στο fuerat. Veientanam: επιθετικός προσδιορισμός στο praedam. divisam: επιθετική μετοχή, ως επιθετικός προσδ. στο praedam (προτερόχρονο). [Ανάλυση: quae non aequo iure divisa erat.] iure: αφαιρετική του τρόπου στο divisam. aequo: επιθετικός προσδ. στο iure.
is Gallos iam abeuntes secutus est: κύρια – οριστική (πραγματικό..
secutus est: ρήμα. is: υποκείμενο ρ. Gallos: αντικείμενο ρ. abeuntes: επιρρηματική χρονική μετοχή (σύγχρονο), συνημμένη στο Gallοs. [Ανάλυση: cum Galli abirent ή dum Galli abeunt].iam: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο abeuntes.
quibus interemptis aurum omne recepit: κύρια – οριστική (πραγματικό γεγονός). [Η αντωνυμία βρίσκεται στην αρχή της πρότασης και για τον λόγο αυτό αντιστοιχεί σε δεικτική:eis]
recepit: ρήμα. Camillus: υποκείμενο ρ. aurum: αντικείμενο ρ. οmne: κατηγορηματικός προσδ. στο aurum. interemptis: ιδιάζουσα αφαιρετική απόλυτη, επιρρηματική χρονική μετοχή (προτερόχρονο). [Ανάλυση: cum Camillus eos interemisset/ quos cum Camillus interemisset ή postquam/ ubi/ ut Camillus eos interemit (interemerat)/ quos postquam/ ubi/ ut Camillus interemit (interemerat).] quibus: υποκείμενο της μετοχής interemptis.
Quod illic appensum civitati nomen dedit: Κύρια – Οριστική (πραγματικό). Η αντωνυμία βρίσκεται στην αρχή πρότασης quod= id.
dedit: ρήμα. quod : υποκείμενο ρ. nomen: άμεσο αντικείμενο ρ. civitati: έμμεσο αντικείμενο ρ. appensum: επιρρηματική αιτιολογική μετοχή στο ρήμα dedit, συνημμένη στο quod (προτερόχρονο στο παρελθόν. [Ανάλυση: quod id illic appensum erat/ quod quia illic appensum erat (αντικειμενική αιτιολογία) quod id illic appensum esset/ quod quia illic appensum esset (υποκειμενική αιτιολογία)]. illic: επιρρηματικός προσδ. στάσης σε τόπο στο appensum
nam Pisaurum dicitur: κύρια –οριστική (πραγματικό)
dicitur: ρήμα. (civitas): ενν. υποκείμενο ρ.. Pisaurum: κατηγορούμενο του υποκειμένου civitas.
quod illic aurum pensatum est: δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση, ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο ρήμα της κύριας πρότασης (dicitur). Εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod και εκφέρεται με οριστική, γιατί εκφράζει αντικειμενική αιτιολογία (δηλώνει το προτερόχρονο στο παρόν).
pensatum est: ρήμα. aurum: υποκείμενο ρ. illic: επιρρηματικός προσδ. της στάσης σε τόπο στο ρήμα pensatum est.
Post hoc factum rediit in exilium: κύρια - οριστική, γιατί δηλώνει πραγματικό γεγονός.
rediit: ρήμα.(Camillus): εννοούμενο υποκείμενο ρ. in exilium: εμπρόθετος προσδ. της κίνησης σε τόπο στο ρ. rediit. post factum: εμπρόθετος προσδ. του χρόνου στο ρ. rediit.hoc: επιθετικός προσδ. στο factum.
unde tamen rogatus reversus est: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση κρίσης, προσδιοριστική στο in exilium. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα unde και εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει πραγματικό γεγονός.
reversus est: ρήμα. (Camillus): εν. υποκείμενο ρ. rogatus: επιρρηματική χρονική (ή αιτιολογική) μετοχή στο ρήμα, συνημμένη στο Camillus (προτερόχρονο) .[Ανάλυση: cum Camillus rogatus esset ή postquam/ ubi/ ut Camillus rogatus est/ rogatus erat ή quod Camillus rogatus erat (αντικειμενική αιτιολογία) [quod Camillus rogatus esset (υποκειμενική αιτιολογία) /cum Camillus rogatus esset (αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας).] unde: επιρρηματικός προσδ. της από τόπο κίνησης στο ρήμα reversus est.