Μάθημα : ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ
Κωδικός : 3151042243
-
Θεματικές Ενότητες
-
Επανάληψη από την ύλη της Β΄
-
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ (κατά μάθημα)
-
Μάθημα XVI (16): Η τελευταία μάχη του Καίσαρα στη Γαλατία
-
Μάθημα XVII(17): Φόβος μπροστά στο άγνωστο
-
Μάθημα XVIII (18): Ο Ηρακλής στην Ιταλία
-
Μάθημα XIX (19): Η συνωμοσία του Κατιλίνα
-
Μάθημα ΧX (20): Πίσω από τις κουρτίνες, ή πώς ο Κλαύδιος έγινε αυτοκράτορας
-
Μάθημα XΧΙ (21): Πώς πήρε το όνομά του το Pisaurum
-
Μάθημα XΧΙΙ (22): Προτροπές προς τους Ρωμαίους
-
Μάθημα XΧΙΙΙ (23): Ένας υπέροχος άνθρωπος
-
Μάθημα ΧXΙV (24): Το πάθημα ενός ψεύτη
-
Μάθημα ΧXV (25): Πώς ένα σύκο στάθηκε αφορμή να καταστραφεί η Καρχηδόνα
-
Μάθημα XXVI (26): Ο Γάιος Πλίνιος στέλνει τις ευχές του στον (φίλο του) Μαρκελλίνο
-
Μάθημα XXVII (27): Το πνεύμα ωριμάζει όπως οι καρποί
-
Μάθημα XXVIII (28): Στα ίχνη ενός δραπέτη δούλου
-
Μάθημα XXIX (29): Ο Οκταβιανός, ο παπουτσής και το κοράκι
-
Μάθημα ΧΧΧ (30): Ο Λικίνιος Μουρήνας και τα ήθη της Ανατολής
-
Μάθημα XXXI (31): Η γενναιότητα δεν βγαίνει πάντα σε καλό
-
Μάθημα XXXII (32): Ένας πανηγυρικός για τη λογοτεχνία
-
Μάθημα XXXIII (33): Καιρός για ανασυγκρότηση
-
Μάθημα XXXIV (34): Ο Σκιπίωνας ο Αφρικανός και οι λήσταρχοι
-
Μάθημα XXXI (35): Ο φιλόσοφος μπροστά στα δεινά της εξορίας
-
Μάθημα XXXVI (36): Μια απόπειρα δωροδοκίας
-
Μάθημα XXXVII (37): Η κατάρα των εμφυλίων πολέμων
-
Μάθημα XXXVIII (38): Η μοίρα της Καικιλίας
-
Μάθημα XXXIΧ (39): Ένα πρότυπο ιδανικού ανθρώπου
-
Μάθημα XL (40): Ακλόνητη αποφασιστικότητα μπροστά στις απειλές του δικτάτορα
-
Μάθημα XLI (41): Μίλα για να σε καταλαβαίνουν, όχι για να μιλάς
-
Μάθημα XLII (42): Ο Κικέρωνας και η συνωμοσία του Κατιλίνα
-
Μάθημα XLIII (43): Η οργή της μάνας
-
Επανάληψη από την ύλη της Β΄
Μάθημα XVIII (18): Ο Ηρακλής στην Ιταλία
Λεξιλόγιο - Μετάφραση - Συντακτική ανάλυση
Ασκήσεις
Γραμματική: Απαρέμφατο παρακειμένου
Η αόριστη αντωνυμία quidam, quaedam, quoddam
Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο της αόριστης αντωνυμίας.
ΜΑΘΗΜΑ 18 (LECTIO XVIII): Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ
KEIMENO |
Λεξιλόγιο |
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ |
Hercules boves Geryŏnis ex Hispaniā in eum locum adduxisse dicitur, ubi postea Rōmulus urbem Rōmam condidit. |
bos, bovis= αρ. βόδι locus-i (πληθ. loca, ετερογενές)= τόπος adduco (-duxi –ductum-ere, 3)= οδηγώ προς dico (-xi –ctum-ere, 3)= λέω ubi (αναφ. επίρρημα)= όπου postea (επιρ.)= έπειτα urbs –is, θ.= πόλη [ γεν. πληθ. urbium] condo (-didi, -itum, -ere,3)=χτίζω |
Λέγεται ότι ο Ηρακλής οδήγησε τα βόδια του Γηρυόνη από την Ισπανία σε αυτόν τον τόπο, όπου αργότερα ο Ρωμύλος έχτισε την πόλη Ρώμη |
Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse de viā fessus ibi dormivisse. |
prope (προθ. +αιτ.)= κοντά fluvius –ii/i, αρ.= ποτάμι bos –bovis= βόδι [γεν. πληθ: bovum και boum/ δοτ. και αφ. bubus και bobus] reficio (-feci, -fectum, -ficere, 3-15 ipse –a –um= ο ίδιος de = εξαιτίας via –ae= δρόμος fessus (μχ. ως επίθετο)= κουρασμένος ibi (επιρ.)=εκεί dormio (-ivi, -itum, -ire, 4)= κοιμάμαι |
Λέγεται ότι ο Ηρακλής ξεκούρασε τα βόδια κοντά στον Τίβερη ποταμό και ότι ο ίδιος κοιμήθηκε εκεί κουρασμένος από το δρόμο. |
Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit aversos. |
tum (επιρ.)=τότε pastor –oris, αρ.=βοσκός fretus –a -um= αυτός που έχει εμπιστοσύνη vis (vires –ium –bus)= δύναμη quidam, quaedam, quoddam= κάποιος spelunca –ae= σπηλιά cauda –ae= ουρά traho (-xi, -ctum, -ere, 3)=τραβώ aversus –a –um (μχ. παθ. παρακ. averto)= γυρισμένος ανάποδα |
Τότε ο βοσκός Κάκος, έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, έσυρε από τις ουρές σε μια σπηλιά μερικά βόδια γυρισμένα ανάποδα. |
Ubi Hercules, e somno excitātus, gregem aspexit et partem abesse sensit, pergit ad proximam speluncam; |
ubi (χρον. συνδ.)= όταν, μόλις (+ οριστική παρακειμένου: προτερόχρονο) e(x) somno (somnus –i)=από τον ύπνο excito, 1= ξυπνώ, σηκώνω grex –gis, θ.= κοπάδι aspicio (-xi –ctum –ere, 3)= βλέπω, κοιτάζω pars (partis), θ.= μέρος sentio (sensi, sensum, -ire, 4)= αισθάνομαι, καταλαβαίνω pergo (perrexi, -ectum, -ere, 3)= κατευθύνομαι προς proximus [prope /propior -us/proximus]= πολύ κοντινός spelunca –ae= σπηλιά
|
Όταν ο Ηρακλής, αφού ξύπνησε, είδε το κοπάδι και κατάλαβε ότι έλειπε ένα μέρος, κατευθύνθηκε στη σπηλιά που ήταν πολύ κοντά του∙ |
sed postquam boum vestigia foras versa vidit, confūsus gregem ex loco infesto amovēre coepit. |
sed= αλλά postquam (χρ. συνδ.)=αφού [+οριστική παρακ. : προτερόχρονο] bos, bovis=βόδι vestigium –ii/i = ίχνος, πατημασιά foras (επιρ.)= προς τα έξω versus [verto]= στραμμένος video (-di, -sum, ēre, 2)=βλέπω grex, gregis, θ.=κοπάδι locus, -i (loci /loca)= τόπος infestus –a –um=εχθρικός amoveo (-vi – tum, -ēre, 2)= απομακρύνω coepi –isse= άρχισα |
αλλά όταν είδε τις πατημασιές των βοδιών στραμμένες προς τα έξω, μπερδεμένος άρχισε να απομακρύνει το κοπάδι από κείνο τον εχθρικό τόπο. |
Sed bovum mugītus ex speluncā audītus Herculem convertit. |
mugitus –us= μουγκρητό spelunca –ae=σπηλιά audio (-ivi, -itum, -ire, 4)= ακούω converto (-verti, -versum, -ere, 3)= γυρίζω προς τα πίσω |
Αλλά το μουγκρητό των βοδιών που ακούστηκε από τη σπηλιά έκανε τον Ηρακλή να γυρίσει προς τα πίσω. |
Tum Cacus, vi prohibēre eum conātus, Herculis clavā interficitur. |
vis [vim vi]= δύναμη prohibeo (-hibui, -hibitum, -ēre)= εμποδίζω conor (conatus sum, conari, αποθ.)= προσπαθώ clava, -ae= ρόπαλο interficio (-feci, -fectum, -ere, 3 -15)= σκοτώνω |
Τότε ο Κάκος, αφού προσπάθησε να τον εμποδίσει με τη βία, σκοτώθηκε από το ρόπαλο του Ηρακλή. |
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Hercules boves Geryŏnis ex Hispaniā in eum locum adduxisse dicitur: κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό γεγονός.
dicitur: ρήμα. Hercules: υποκείμενο ρ. adduxisse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο dicitur. Hercules: υποκείμενο του απαρεμφ. adduxisse (ταυτοπροσωπία). boves: αντικείμενο του απαρεμφ. adduxisse. Geryonis: γενική κτητική στο boves. ex Hispania: εμπρόθετος προσδ. της από τόπο κίνησης (απομάκρυνσης) στο adduxisse. in locum: εμπρόθετος προσδ. της προς τόπο κίνησης (κατεύθυνσης) στο adduxisse. eum: επιθετικός προσδ. στο locum.
ubi postea Rōmulus urbem Rōmam condidit: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, προσδιοριστική στο eum locum. Εισάγεται με το αναφορικό επίρ. ubi, εκφέρεται με οριστική, γιατί εκφράζει κάτι το πραγματικό.
condidit: ρήμα. Rōmulus: υποκείμενο ρ. urbem: αντικείμενο στο condidit. Rōmam: ομοιόπτωτος προσδιορισμός, επεξήγηση στο urbem. postea: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στο condidit. ubi: επιρρηματικός προσδ. της στάσης σε τόπο στο condidit.
Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur: κύρια - οριστική (πραγματικό).
fertur: ρήμα. Hercules: υποκείμενο ρ. refecisse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο fertur. Hercules: υποκείμενο του απαμεμφ. refecisse (ταυτοπροσωπία). boves: αντικείμενο του απαρεμφ. refecisse. Prope Tiberim: εμπρόθετος προσδ. τόπου (του πλησίον) στο refecisse. fluvium: ομοιόπτωτος προσδ., παράθεση στο Tiberim.
et ipse de viā fessus ibi dormivisse (fertur): κύρια - οριστική (πραγματικό).
(fertur): ενν. ρήμα. ipse: υποκείμενο ρ. dormivisse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο ενν. fertur. ipse: υποκείμενο του απαρεμφάτου dormivisse (ταυτοπροσωπία). ibi: επιρρηματικός προσδ. της στάσης σε τόπο στο dormivisse. fessus: επιρρηματικό κατηγορούμενο τρόπου στο ipse. de viā: εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας (εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο) στο fessus.
Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit aversos: κύρια - οριστική (πραγματικό).
traxit: ρήμα. Cacus: υποκείμενο ρ. boves: αντικείμενο στο traxit. pastor: παράθεση στο Cacus. fretus: επιρρηματικό κατηγορούμενο τρόπου στο Cacus. viribus: αφαιρετική του μέσου στο fretus. quosdam: επιθετικός προσδ. στο boves. in speluncam: εμπρόθετος προσδ. της προς τόπο κίνησης (κατεύθυνσης) στο traxit. caudis: αφαιρετική οργανική στο traxit. aversos: επιθετική μετοχή. Tum: επιρρηματικός προσδ. χρόνου στο traxit.
Ubi Hercules, e somno excitātus, gregem aspexit: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το pergit. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο ubi και εκφέρεται με οριστική, διότι δηλώνει μόνο τον χρόνο, χρόνου παρακειμένου, γιατί εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
aspexit: ρήμα. Hercules: υποκείμενο ρ. gregem: αντικείμενο στο aspexit. excitātus: επιρρηματική χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος Hercules (δηλώνει το προτερόχρονο). e somno: εμπρόθετος προσδ. της κατάστασης στο excitātus.
et partem abesse sensit: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το pergit. Εεκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνεται μόνο ο χρόνος, παρακειμένου, γιατί εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
sensit: ρήμα. (Hercules): ενν. υποκείμενο ρ. abesse: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο sensit. partem: υποκείμενο του απαρεμφάτου abesse (ετεροπροσωπία).
pergit ad proximam speluncam: κύρια - οριστική (πραγματικό).
pergit: ρήμα. (Hercules): εννοούμενο υποκείμενο ρήματος. ad speluncam: εμπρόθετος προσδ. της προς τόπο κίνησης (κατεύθυνσης) στο pergit. proximam: επιθετικός προσδ. στο speluncam.
sed confūsus gregem ex loco infesto amovēre coepit: κύρια – οριστική (πραγματικό)
coepit: ρήμα. (Hercules): ενν. υποκείμενο ρ. και απαρεμφάτου (ταυτοπροσωπία). amovēre: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο coepit. gregem: αντικείμενο στο amovēre. ex loco: εμπρόθετος προσδ. της από τόπο κίνησης (της απομάκρυνσης) στο amovēre. infesto: επιθετικός προσδ. στο loco. confūsus: αιτιολογική μετοχή συνημ. στο ενν. υποκείμενο του ρ. (Hercules). Δηλώνει το προτερόχρονο. [Ανάλυση: quod Hercules confusus erat (est) (αντικειμενική αιτιολογία)/quod Hercules confusus esset (υποκειμενική αιτιολογία)/cum Hercules confusus esset ( αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας)]
postquam boum vestigia foras versa vidit: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στην κύρια ( coepit). Εισάγεται με το χρονικό σύνδ. postquam και εκφέρεται με οριστική (δηλώνεται μόνο ο χρόνος), παρακειμένου, γιατί εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν.
vidit: ρήμα. (Hercules): ενν. υποκείμενο . vestigia: αντικείμενο στο vidit. boum: γενική κτητική στο vestigia. versa: μετοχή από το ρήμα vidit. foras: επιρρηματικός προσδ. της κατεύθυνσης στο versa.
Sed bovum mugītus ex speluncā audītus Herculem convertit: κύρια - οριστική (πραγματικό).
convertit: ρήμα. mugītus: υποκείμενο ρ. Herculem: αντικείμενο στο convertit. bovum: γενική υποκειμενική στο mugītus. audītus: επιθετική μετοχή, συνημ. στο mugītus, ως επιθετικός προσδ. (προτερόχρονο).
Tum Cacus, vi prohibēre eum conātus, Herculis clavā interficitur: κύρια - οριστική (πραγματικό).
interficitur: ρήμα. Cacus: υποκείμενο ρ. clavā: αφαιρετική οργανική του οργάνου στο interficitur. Herculis: γενική κτητική στο clavā. conātus: επιρρηματική χρονική-αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο Cacus (προτερόχρονο). prohibēre: τελικό απαρέμφατο, αντικ. στο conatus. Cacus: υποκείμενο του απαρεμφάτου prohibēre (ταυτοπροσωπία). eum: αντικείμενο του απαρεμφάτου prohibēre. vi: αφαιρετική του τρόπου στο prohibēre. Tum: επιρρηματικός προσδ. του χρόνου στο interficitur.