Μάθημα : Λατινικά Β ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ

Κωδικός : 3151042231

Λατινικά Β ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ

3151042231  -  ΒΑΙΑ ΚΑΡΑΜΠΑΤΣΑ

Ενότητες - Μάθημα ΧΙΙΙ (13): Πώς η γνώση νίκησε τη δεισιδαιμονία

Μάθημα ΧΙΙΙ (13): Πώς η γνώση νίκησε τη δεισιδαιμονία

Μάθημα ΧΙΙ (12): Ο ύπατος Αιμί... Μάθημα ΧIV (14): Ένα φοβερό όν...

Λεξιλόγιο, Μετάφραση, Συντακτική ανάλυση

Ασκήσεις

Γραμματική: Οριστική Υπερσυντέλικου και Συντελεσμένου Μέλλοντα

                      Ουσιαστικά δ΄ κλίσης

Συντακτικό: Το εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο [ob, per, propter + αιτιατική]

                     Επιρρηματική χρήση του domus

 

ΜΑΘΗΜΑ 13 (LECTIO XIII): ΠΩΣ Η ΓΝΩΣΗ ΝΙΚΗΣΕ ΤΗ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑ

 

KEIMENO

Λεξιλόγιο

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Sulpicius Gallus

legatus Luci Aemili Pauli erat,

qui bellum

adversus Persen regem

gerebat.

legatus -i= ύπαρχος

qui, quae, quod= ο οποίος

bellum-i= πόλεμος

adversus= εναντίον (προθ.)

rex (regis)= βασιλιάς

gero, 3= διεξάγω

  Ο Σουλπίκιος Γάλλος

  ήταν ύπαρχος

  του Λεύκιου Αιμίλιου Παύλου,

  ο οποίος διεξήγε πόλεμο

  εναντίον του βασιλιά Περσέα.

Serena nocte subito

luna defecerat;

ob repentinum monstrum

terror animos militum invaserat

et exercitus fiduciam amiserat.

 

serenus –a –um= έναστρος

nox (noctis) θ.= νύχτα

subito= ξαφνικά (επιρ.)

luna –ae= σελήνη

deficio, 3= παθαίνω έκλειψη

ob= + αφ. εξαιτίας (εξωτερικό, αναγκαστικό αίτιο)

repentinus –a –um= ξαφνικός

monstrum –i= θέαμα παράξενο και φοβερό

terror –oris, αρ= τρόμος

animus-i= ψυχή

miles (militis), αρ= στρατιώτης

invade, 3= εισβάλλω

exercitus –us= στρατός

fiducia –ae= εμπιστοσύνη, αυτοπεποίθηση

amitto, 3= χάνω

  Μια ξάστερη νύχτα,

  ξαφνικά η σελήνη είχε πάθει έκλειψη∙

  εξαιτίας του ξαφνικού παράξενου

  και φοβερού θεάματος,

  τρόμος είχε καταλάβει

  τις ψυχές των στρατιωτών

  και ο στρατός είχε χάσει

  την αυτοπεποίθησή του.

 

Tum Sulpicius Gallus

de caeli ratione

et de stellarum lunaeque statu ac motibus

disputavit

eoque modo exercitum alacrem

in pugnam misit.

 

tum= τότε (επιρ.)

de= για, σχετικά με (προθ.)

caelum –i= ουρανός

ratio –onis θ.= φύση

stella –ae= άστρο

luna –ae= σελήνη

status –us= στάση

motus –us= κίνηση

disputo= συζητώ διεξοδικά

modus -i= τρόπος

exercitus –us= στρατός

alacer –alacris –cre= πρόθυμος

pugna –ae= μάχη

mitto= στέλνω

  Τότε ο Σουλπίκιος Γάλλος

  μίλησε για τη φύση του ουρανού

  και τη στάση και τις κινήσεις

  των αστεριών και της σελήνης,

  και μ’ αυτόν τον τρόπο

  έστειλε τον στρατό στη μάχη

  με αναπτερωμένο το ηθικό (ή πρόθυμο).

Sic liberales artes Galli

aditum

ad illustrem illam Paulianam victoriam

dederunt.

 

sic= έτσι

liberalis –is –e= ελευθέριος

ars (artis) θ= τέχνη

aditus -us= προσέγγιση

illustris –is –e= περίλαμπρος

ille, illa, illud= εκείνος

victoria –ae= νίκη

do, 1= δίνω [aditum dererunt: άνοιξαν τον δρόμο]

  Έτσι οι ελευθέριες τέχνες του Γάλλου

  άνοιξαν τον δρόμο

  για εκείνη τη λαμπρή νίκη του Παύλου.

Quia ille

metum exercitus Romani vicerat,

imperator adversarios

vincere potuit.

 

quia= επειδή [αιτιολ. συνδ]

ille, illa, illud= εκείνος

metus –us= φόβος

exercitus –us= στρατός

vinco, 3= νικώ

imperator –oris, αρ= στρατηγός

adversarius –ii= εχθρός, αντίπαλος

possum= μπορώ

  Επειδή εκείνος

  είχε νικήσει τον φόβο

  του ρωμαϊκού στρατού,

  ο στρατηγός μπόρεσε

  να νικήσει τους αντιπάλους.

 

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat: Κύρια πρότασης κρίσης.

erat: ρήμα. Sulpicius Gallus: υποκείμενο στο erat. legatus: κατηγορούμενο στο Sulpicius Gallus (από το συνδετικό ρ. erat). Luci Aemili Pauli: γενική κτητική στο legatus.

qui bellum adversus Persen regem gerebat: Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο Luci Aemili Pauli. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία qui, εκφέρεται με οριστική, καθώς δηλώνει κάτι το πραγματικό.

gerebat: ρήμα. qui: υποκείμενο στο gerebat. bellum: αντικείμενο στο gerebat. adversus Persen: εμπρόθετος προσδιορισμός της εχθρικής διάθεσης στο gerebat. regem: παράθεση στο Persen.

Serena nocte subito luna defecerat: Κύρια πρόταση κρίσης.

defecerat: ρήμα. luna: υποκείμενο στο defecerat. subito: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο defecerat. nocte: απλή αφαιρετική τοπική του χρόνου στο defecerat (ο χρόνος εκφέρεται απρόθετα, γιατί είναι φυσική υποδιαίρεση του χρόνου και συνοδεύεται από επιθετικό προσδιορισμό). Serena: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο nocte.

ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat: Κύρια πρόταση κρίσης.

invaserat: ρήμα. terror: υποκείμενο στο invaserat. animos: αντικείμενο στο invaserat.
militum: γενική κτητική στο animos. ob monstrum: εμπρόθετος προσδιορισμός του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου στο invaserat. repentinum: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο monstrum.

et exercitus fiduciam amiserat: Κύρια πρόταση κρίσης.

amiserat: ρήμα. exercitus: υποκείμενο στο amiserat. fiduciam: αντικείμενο στο amiserat.

Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stellarum lunaeque statu ac motibus disputavit: Κύρια πρόταση κρίσης.

disputavit: ρήμα. Sulpicius Gallus: υποκείμενο στο disputavit. de ratione de statu ac (de) motibus: εμπρόθετοι προσδιορισμοί της αναφοράς στο disputavit.caeli: γενική κτητική στο ratione. stellarum lunae: γενικές υποκειμενικές στα statu και motibus. Tum: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο disputavit.

eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit: Κύρια πρόταση κρίσης.

misit: ρήμα. (Sulpicius Gallus): εννοούμενο υποκείμενο στο misit. exercitum: αντικείμενο στο misit. alacrem: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο exercitum. in pugnam: εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού (τελικού αιτίου) στο misit. modo: αφαιρετική οργανική του τρόπου στο misit. eo: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο modo.

Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam dederunt: Κύρια πρόταση κρίσης.

dederunt: ρήμα. artes: υποκείμενο στο dederunt. aditum: αντικείμενο στο dederunt. liberales: επιθετικός προσδιορισμός στο artes. Galli: γενική κτητική στο artes. ad victoriam: εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού στο dederunt. illustrem:  επιθετικός προσδιορισμός στο Paulianam victoriam. illam: επιθετικός προσδιορισμός στο illustrem Paulianam victoriam. Paulianam: επιθετικός προσδιορισμός στο victoriam. Sic: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο dederunt.

Quia ille metum exercitus Romani vicerat: Δευτερεύουσα αιτιολογική πρόταση.

vicerat: ρήμα. ille: υποκείμενο στο vicerat. metum: αντικείμενο στο vicerat. exercitus: γενική υποκειμενική στο metum. Romani: επιθετικός προσδιορισμός στο exercitus.

imperator adversarios vincere potuit: Κύρια πρόταση κρίσης.

potuit: ρήμα. imperator: υποκείμενο στο potuit και στο απαρέμφατο vincere (ταυτοπροσωπία). vincere: αντικείμενο του potuit, τελικό απαρέμφατο. adversarios: αντικείμενο του απαρεμφάτου vincere.