Μάθημα : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το πηγαίο αίσθημα της αγάπης αποτελεί ιδεώδη και απώτερο στόχο της ανθρώπινης ζωής στο ποίημα του Ν. Καρούζου «Τα πουλιά δέλεαρ του Θεού, 2», που εκδόθηκε το 1961.

Ν. Καρούζος, Τα ποιήματα,
τόμ. 1, Ίκαρος

ΕΡΩΤΗΣΗ 1

Να ερμηνεύσεις τους τρεις πρώτους στίχους του ποιήματος

ΕΡΩΤΗΣΗ 2

Τι κοινό έχει το ποίημα του Καρούζου με τα παράλληλα ποιήματα;

ΚΑΝΩΝ (ΣΗΜΑΣΙΑ)

Η λέξη έχει πολλές έννοιες: α) χάρακας, το εργαλείο με το οποίο χαράσσουμε ευθείες γραμμές· β) πρότυπο, που πρέπει να μιμηθούμε· γ) κατάλογος, επίσημο ή έγκυρο βιβλίο, νόμιμο, π.χ. ο Κανόνας της Π. Διαθήκης, κανονικό βιβλίο, κανονικός κληρικός· δ) η τιμωρία, το επιτίμιο στους παραβάτες των Εντολών τού Θεού και των Νόμων της Εκκλησίας, π.χ. Κανονικό Δίκαιο· ε) το νέο υμνογραφικό είδος που διαδέχθηκε το Κοντάκιο. Με την έννοια αυτή τη λέξη χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο Θεοφάνης ο Γραπτός (απεβ. 843). Ίσως διότι με βάση (κανόνα) τους ειρμούς, φτιάχνονται τα τροπάρια ή λόγω της αρχαίας ακολουθίας Κανών, στην οποία αποτελούσε ουσιώδες στοιχείο. Ο Ιωάννης Ζωναράς αναφέρει ότι λέγεται έτσι, διότι οι ειρμοί στηρίζονται στις βιβλικές ωδές: "όθεν Κανών λέγεται ως τεταγμένον τού μέτρου εν ταύταις δη ταις (εννέα) ωδές)".

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Όσο μπορείς

Oι παραινέσεις που απευθύνει ο Κ.Π. Καβάφης αναφέρονται τόσο στον εαυτό του όσο και σε κάθε αποδέκτη του ποιήματος και υποδεικνύουν μια ηθική στάση και μια μετρημένη κοινωνική ζωή. Το ποίημα γράφτηκε το 1913.

Μπομπ Ντύλαν, «Στον Άνεμο Πετάει»/ Blowing in the wind 

Πόσους δρόμους πρέπει ένας άντρας ν' ακολουθήσει
Προτού σαν άντρα μπορεί κανείς να τον ορίσει;
Σε πόσες θάλασσες πρέπει ένα περιστέρι λευκό να αρμενίσει
Προτού στην άμμο πάει γλυκά να καθίσει;
Ναι, και πόσες φορές θα βροντήσουν τα κανόνια
Προτού τα θάψουμε για πάντα μες στα χιόνια;
Η απάντηση, φίλε μου, σαλεύει και σκιρτάει
Η απάντηση, φίλε μου, στον άνεμο πετάει.

Πόσα χρόνια μπορεί να αντέξει ένα βουνό
Προτού της θάλασσας το φθείρει το νερό;
Ναι, και πόσα χρόνια μπορούνε κάποιοι
Ν' ανεχθούνε τη σκλαβιά
Προτού έρθει να τους δοθεί και πάλι η λευτεριά;
Και πόσες φορές μπορεί κανείς να γυρίζει το κεφάλι
Να κάνει πως δεν βλέπει το γύρω του το χάλι;
Η απάντηση, φίλε μου, σαλεύει και σκιρτάει
Η απάντηση, φίλε μου, στον άνεμο πετάει.

Πόσες φορές πρέπει το βλέμμα να σηκώσεις
Προτού τον ουρανό να δεις ολόκληρο και όχι με δόσεις;
Και πόσα αυτιά πρέπει κανείς να έχει
Προτού το κλάμα του συνανθρώπου αρχίσει να προσέχει;
Και πόσοι πρέπει να πεθάνουνε, πόσοι ακόμα άλλοι
Προτού νιώσουμε πως ο θάνατος κάνει ζημιά μεγάλη;
Η απάντηση, φίλε μου, σαλεύει και σκιρτάει
Η απάντηση, φίλε μου, στον άνεμο πετάει.

[πηγή: Bob Dylan, Τραγούδια 1962-2001, τ. A' , ελεύθερη μετάφραση Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Ιανός, Θεσσαλονίκη 2006]