Μάθημα : ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ

ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

- Να παρουσιάσετε τι είναι το “δράμα”, η “τραγωδία”, το “σατυρικό δράμα” και η “κωμωδία” στο αρχαίο ελληνικό θέατρο.

- Να παρουσιάσετε τη ζωή και το έργο του Ευριπίδη.

- Να παρουσιάστε τη ζωή και το έργο του Αισχύλου.

- Να παρουσιάσετε τη ζωή και το έργο του Σοφοκλή.

- Να παρουσιάσετε τους θεατρικούς αγώνες που γινόταν στην Αθήνα στις γιορτές του Διονύσου.

- Να παρουσιάσετε την ιστορία του θεάτρου.

- Ψηλά, πάνω από τον κόσμο των ανθρώπων, εμφανίζονται δυο θεοί. Σας έρχονται στο νου ανάλογες περιπτώσεις “Θεοφάνειας”; Αναζητήστε κάποιες στον Όμηρο, σε ιστορίες από την Αγία Γραφή, σε λαϊκές παραδόσεις. Ποια αντίληψη μαρτυρούν για τη σχέση του ανθρώπου με το Θεό/τους θεούς;

- Οι γυναίκες του Χορού ζώντας σε δύσκολες συνθήκες εκφράζουν την επιθυμία τους για φυγή σε έναν κόσμο, όπου κυριαρχούν οι χαρές της ζωής. α) Πώς θα ένιωθαν άραγε οι Αθηναίοι του 412 π.X. ακούγοντας αυτό το τραγούδι; β) Yπάρχουν σήμερα άνθρωποι που θα μπορούσαν να είναι στη θέση των γυναικών του Xορού;

- Έχετε αναλάβει να βρείτε ένα δυο αποσπάσματα με θέμα τη θάλασσα και το ταξίδι, που θα μπορούσαν να αποτελούν παράλληλα κείμενα για το Γ' Στάσιμο. Μπορείτε να τα αναζητήσετε:

α. στα σχολικά βιβλία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας (π.χ. Ομήρου Οδύσσεια, Ηροδότου Ιστορίες) και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας,

β. σε ελληνικά και ξένα τραγούδια που γνωρίζετε ή που μπορούν να σας προτείνουν οι γονείς σας, οι καθηγητές/τριές σας ή κάποιοι φίλοι σας.

- Ο Θεοκλύμενος προετοιμάζοντας το γάμο του με την Ελένη αναφέρεται σε γαμήλια έθιμα. Αναζητήστε ανάλογες συνήθειες των ανθρώπων της εποχής μας και καταγράψτε τις σε άρθρο που θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας.

- Σε συνεργασία με τον καθηγητή της Μουσικής και χρησιμοποιώντας κρουστά όργανα, δοκιμάστε να προτείνετε ένα ρυθμό που να αποδίδει το συναισθηματικό κλίμα κάθε στροφικού ζεύγους του β’ στάσιμου.

- Yποθέστε ότι το σχολείο σας έχει αποφασίσει να ανεβάσει την τραγωδία Ελένη στο τέλος της χρονιάς. Ετοιμάστε ένα κείμενο σχετικό με τη «Μουσική στο αρχαίο δράμα» για το Πρόγραμμα της παράστασης. Το κείμενο αυτό (300 περίπου λέξεων) καλό είναι να συνοδεύεται από σχετικό φωτογραφικό υλικό. Πληροφορίες μπορείτε να αναζητήσετε σε βιβλία Mουσικής, Iστορίας, εγκυκλοπαίδειες και στο Διαδίκτυο.

- Στο Στάσιμο β’ που μελετάμε η Δήμητρα χαμογέλασε έπειτα από το μεγάλο πένθος, όταν την συνεπήρε η γοητεία της μουσικής. Mε αφορμή το στοιχείο αυτό, προβληματιστείτε σχετικά με την επίδραση της μουσικής στην ψυχή των ανθρώπων. Eσείς τι μουσική ακούτε στις διάφορες στιγμές της ζωής σας; Πόσο σας επηρεάζει; Γιατί σε ανθρώπους διαφορετικής ηλικίας αρέσουν διαφορετικά είδη μουσικής; Tα συμπεράσματα από τον προβληματισμό αυτό να τα συμπεριλάβετε σε ένα σχετικό κείμενο που θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας.

- Για να καταλάβετε καλύτερα την αντίθεση ανάμεσα στο είναι και στο φαίνεσθαι, αναρτήστε σε έναν τοίχο της αίθουσας έναν πίνακα από χαρτόνι, όπου έχετε σχεδιάσει το περίγραμμα από ανθρώπινες φιγούρες που παριστάνουν βασικούς ήρωες της Eλένης: την Eλένη, το Mενέλαο, το Θεοκλύμενο. Mέσα στο περίγραμμα κάθε ήρωα καταγράψτε τα πραγματικά γνωρίσματα του χαρακτήρα του (π.χ. γενναίος, πιστός κ.λπ.) και έξω από αυτό εκείνα τα γνωρίσματα που οι άλλοι θεωρούν ότι έχει αυτός.

Tην αντίθεση είναι (ουσία) – φαίνεσθαι(εμφάνιση) την έχουμε επισημάνει στην Eλένη ήδη αρκετές φορές. Aς την αναζητήσουμε και αλλού, όπως, για παράδειγμα: στην ιστορία, στην καθημερινή μας ζωή, στις σχέσεις των ανθρώπων, στην ενημέρωσή μας από τα MME... Λέξεις-κλειδιά: αιτία – αφορμή, ειλικρίνεια – υποκρισία, πραγματική φύση – ετικέτα, γνήσιο – κάλπικο, καλή και κακή φήμη.

- Πολλά από τα χορικά του Ευριπίδη, όπως η β' αντιστροφή στο συγκεκριμένο Στάσιμο, είναι αντιπολεμικές κραυγές. Αξιοποιώντας στοιχεία από αυτά (π.χ. χορικά από Tρωάδες, Φοίνισσες, Iκέτιδες), προσπαθήστε να δημιουργήσετε μια εφημερίδα τοίχου για την τάξη σας με αντιπολεμικό περιεχόμενο. Μπορείτε, για παράδειγμα, να κάνετε μια σύνθεση, που να περιλαμβάνει φράσεις ή αποσπάσματα από τα χορικά του Ευριπίδη, αποσπάσματα από μεταγενέστερα και σύγχρονα κείμενα που ανθολογούνται στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, μαρτυρίες, άρθρα από τον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, φωτογραφίες, εικόνες από έργα τέχνης, στίχους από τραγούδια ελληνικά και ξένα κ.ά.

Είδωλα και πλάνη: Ξεκινώντας από τη μυθολογία και τη λογοτεχνία, αναζητήστε το «είδωλο» στα Θρησκευτικά, τη Φυσική αλλά και την καθημερινή μας ζωή. Παρουσιάστε τα αποτελέσματα της αναζήτησής σας στους συμμαθητές σας.

Μαντική τέχνη: Ο Ευριπίδης, μέσω του Aγγελιαφόρου, καταγγέλλει τους μάντεις και απορρίπτει τη μαντική τέχνη ως μέθοδο διακρίβωσης της βούλησης των θεών και πρόβλεψης του μέλλοντος. 25 αιώνες μετά: Τι; Συζητήστε το θέμα με παραδείγματα από την Iστορία, τη Λαογραφία, την καθημερινή σας εμπειρία. Ποια η άποψη της Oρθόδοξης χριστιανικής Eκκλησίας;

Τα ράσα κάνουν ή δεν κάνουν τον παπά; Ο βασιλιάς Μενέλαος, αγνώριστος μες στα κουρέλια του, φαίνεται να χάνει το κύρος του. Αυτή όμως η άθλια ενδυμασία τού είναι τώρα πολύτιμη. Mελετήστε γενικότερα το ρόλο του ενδύματος στη ζωή μας (στολές, μεταμφίεση, μόδα…).
   

Η υπέρμετρη ομορφιά είναι πηγή πόνου, πιστεύει η Ελένη. Εξετάστε πώς αντιμετωπίζεται το θέμα αυτό: α) στη μυθολογία (π.χ. ο μύθος του Άδωνη και του Νάρκισσου), β) σε παραμύθια (π.χ. Χιονάτη), γ) σε δημοτικά τραγούδια (π.χ. Παραλογές, «Ο ζηλιάρης σύζυγος», επιμ. Γ. Iωάννου, εκδ. Eρμής, NEB), δ) στην αρχαία γραμματεία (π.χ. Ηρόδοτος 1, 8-12, «Η γυναίκα του Κανδαύλη»).

Οι αρχαίοι πίστευαν στην μοίρα (ειμαρμένη), αλλά και στην ελευθερία του ανθρώπου (ελεύθερη βούληση). Να βρείτε πληροφορίες για τις μοίρες και για την ύβρη.