Μάθημα : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ

Κωδικός : 2706015305

2706015305  -  ΤΑΤΙΑΝΗ ΠΑΠΑ

Ενότητες - Καβάφης και Παλαμάς: Γενιά, περίοδος, σχολή στη θεωρία της Λογοτεχνίας

Καβάφης και Παλαμάς: Γενιά, περίοδος, σχολή στη θεωρία της Λογοτεχνίας

Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής  

https://forms.gle/nEeQbuTLahRE87wJ6

ΣΤΑ ΒΑΘΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΟΥ

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου, χαρίσματα θεϊκά,
Ὁλανοιγμένα νοιώθω δυὸ μάτια μυστικά.

Δὲν τὰ φωτίζει ὁ ἥλιος ποῦ λάμπει γιὰ τὴ γῆ
Καὶ παίρνουν φῶς ἀπ' ἄλλη πιο καθαρὴ πηγή.

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου, ποῦ πάθη ταπεινὰ
Δὲν ἔχουν τόπο, νοιώθω δυὸ μάτια φωτεινά.

Καὶ βλέπω τὰ κρυμμένα, τ' ἀθώρητα θωρῶ,
Τὸν ἄνθρωπο, τὴν πλάσι, τ' ἀστέρια, τὸν καιρό.

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου κ' ἐκεῖ ποῦ δὲ μπορεῖς
Ποτέ σου νἄμπῃς − νοιώθω δυὸ μάτια ὁλημερίς.

Χεροπιαστὰ ξανοίγω τὰ πλάσματα τοῦ νοῦ
Κ' ἐπάνω μου σκυμμένους ἀγγέλους τ' οὐρανοῦ.

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου τὰ μαῦρα − μὴ σκιαχτῇς!
Ὁλανοιγμένα νοιώθω δυὸ μάτια ὁλυνυχτίς.

Καὶ χώρα ξαντικρύζω μ' ἀσύγκριτη ὠμορφιά,
Μακρυὰ ἀπ' τὴν τρικυμία κι ἀπὸ τὴ συγνεφιά.

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου τὰ πλέον μυστικὰ
Ὁλανοιγμένα νοιώθω δυὸ μάτια ἁρμονικά.

Κι ὅλο μ' ἐκεῖνα βλέπω μιὰ λύρα μαγική…
Ὠϊμέ! τὰ δάχτυλά μου δὲ φτάνουν ὡς ἐκεῖ.

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου, ποῦ πάθη ταπεινὰ
Δὲν ἔχουν τόπο, βρίσκω δυὸ μάτια φωτεινά.

Καὶ βλέπω ἀγάλια ἀγάλια μπροστά μου νὰ περᾷ
Ὁ κόσμος τῶν ὀνείρων μὲ τὰ χρυσὰ φτερά.

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου δυὸ μάτια μυστικὰ
Τὰ νοιώθω ὁλανοιγμένα, χαρίσματα θεϊκά.

Διαβάζω 'ς τὸ βιβλίο τῆς φύσεως τὸ τρανὸ
Κάθε σβυστὸ ψηφίο καὶ νόημα σκοτεινό

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου, 'ς τὰ βάθη τὰ ἱερά,
Ὁλανοιγμένα νοιώθω δυὸ μάτια λαμπερά.

Τὰ περασμένα ἐμπρός μου διαβαίνουνε ξανά,
Καὶ δέχοντ' ἄλλο σχῆμα καὶ φῶς τὰ τωρινά.

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου τ' ἀμόλυντα γλυκὰ
Γλυκὰ ἀνοιγμένα νοιώθω δυὸ μάτια μυστικά.

Καὶ δείχνεται τὸ μέλλον ἀκόμα τὸ κρυφτὸ
Στὰ μάτια τῆς ψυχῆς μου 'σὰν ἀστραπὴ κι αὐτό.

Ἐκεῖ ποῦ ἡ σκύλα ἡ Ἔγνοια δὲν πάει, δὲν ἀλυχτᾷ,
Μέσ' 'ςτὴν ψύχή μου κρύβω δυὸ μάτια ὁλανοιχτά.

Μιὰ μέρα τ' ἄλλα μάτια, ποῦ εἶνε ἀπὸ γῆ πλαστά,
Θὰ λυώσουν μέσ' 'ς τὸ μνῆμα μὲ τὸ κορμὶ κλειστά.

Στὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου ποῦ πάθη κοσμικὰ
Δὲν ἔχουν τόπο, νοιώθω δυὸ μάτια μυστικά.

Αὐτὰ δὲ θὰ κλεισθοῦνε ποτέ, δὲ θὰ χαθοῦν,
Ἐλεύθερα μιὰ μέρα γοργὰ θὰ φτερωθοῦν.

Τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μου, τὰ μάτια τὰ θεϊκά,
Ποῦ μέσα μου ἀνοιγμένα τὰ νοιώθω μυστικά,

Ψηλότερ' ἀπ' τ' ἀστέρια, 'ς τὸν ἕβδομο οὐρανό,
Θὲ ν' ἀνταμώσουν πάλι τὸ Φῶς τὸ ἀληθινό!

Η γενιά του 1880 - νέα αθηναϊκή σχολή
Κατά την ίδια δεκαετία 1870 με 1880, ο ρομαντισμός παρακμάζει και οι λογοτέχνες της γενιάς που γεννήθηκε μετά τα μέσα του 19ου αιώνα αναζητούν νέους εκφραστικούς τρόπους. Το 1880 αποτελεί ορόσημο στα νεοελληνικά γράμματα αφού κάνει την εμφάνισή της η νέα ποιητική γενιά, η γενιά του 1880 με τάση αντιρομαντική και με απλότητα στην έκφραση. Καθορίζεται κυρίως από την επίδραση ενός νέου ποιητικού ρεύματος του παρνασσισμού .
Οι παρνασσιακοί ποιητές επιμελούνται σχολαστικά την μορφή του στίχου, το ρυθμό, τα στροφικά συμπλέγματα, ξαναγυρίζει το σονέτο . Ο πιο αντιπροσωπευτικός  ποιητής της γενιάς αυτής και από τους κορυφαίους της νεοελληνικής ποίησης είναι ο Κωστής Παλαμάς, ποιητής που αγκάλιασε όλα τα λογοτεχνικά ρεύματα και εξέφρασε τους πόθους και τις προσδοκίες της φυλής του .
Τα πιο γνωστά του έργα είναι "Τα τραγούδια της πατρίδος μου",  "Ο Τάφος",  "Ασάλευτη Ζωή",  "Ο Δωδεκάλογος του γύφτου" κ.α.

Κ.Π. Καβάφης, Πληροφορίες γέννησης: 29 Απριλίου 1863. 

Κωστής Παλαμάς,  Πληροφορίες γέννησης: 13 Ιανουαρίου 1859, Πάτρα

Ο Κ.Π. Καβάφης, αν και χρονολογικά συμπίπτει με τη "Νέα Αθηναϊκή Σχολή" και τους ποιητές της γενιάς του 1880, δεν εντάσσεται σε καμία από αυτές, γιατί ακολούθησε το δικό του ξεχωριστό δρόμο.

Λογοτεχνική γενιά περιόδος, κίνημα, ρεύμα, σχολή
Λογοτεχνική γενιά :είναι μια ομάδα συγγραφέων που έχουν περίπου την ίδια ηλικία και παρουσιάζουν κοινά θεματικά και μορφικά χαρακτηριστικά, κοινές αντιλήψεις και οράματα χωρίς αυτό να αποκλείει την ιδιαιτερότητα του καθενός .
Γενικά ο διαχωρισμός σε γενιές έχει περισσότερο πρακτική σκοπιμότητα και διευκολύνει την μελέτη της λογοτεχνίας, όπως επίσης χρήσιμη είναι και η διάκριση σε λογοτεχνικής περιόδους κινήματα και σχολές .

Περίοδος: ονομάζεται το χρονικό διάστημα στο οποίο εντάσσεται μια λογοτεχνική παραγωγή που καθορίζεται με κριτήρια έξω λογοτεχνικά συνήθως ιστορικά ή πολιτικά, πχ η περίοδος μετά την άλωση της Κωσταντινούπολης .


Κίνημα : ονομάζεται το προϊόν μιας επαναστατικής ομάδας λογοτεχνών οι οποίοι εγκαινιάζουν μία νέα περίοδο, πχ το κίνημα του υπερρεαλισμού. Χρησιμοποιούμε τον όρο λογοτεχνικό ρεύμα στην περίπτωση που η νέα τάση των λογοτεχνών δε φέρνει την επανάσταση στα λογοτεχνικά πράγματα έχει όμως έντονα το στοιχείο της εκφραστικής και θεματικής ανανεώσεις, όπως είναι ο ρεαλισμός ο νατουραλισμός κ.ά. Συνήθως κάθε νέο λογοτεχνικό ρεύμα που δημιουργείται αντιτίθεται στο παλαιό παραδείγματος χάρη, ο παρνασσισμός γεννήθηκε ως αντίδραση στο ρομαντισμό. Είναι επίσης δυνατόν τα ίδια λογοτεχνικά ρεύματα να μη συμπίπτουν χρονικά στις διάφορες χώρες, παραδείγματος χάριν ένα ρεύμα να έρθει σε μια χώρα όταν έχει ήδη παρακμάσει σε μια άλλη. Τέλος η σχολή είναι μία ομάδα λογοτεχνών με κοινές αναζήτησης και ομοίωση εκφραστικούς τρόπους οι οποίοι έχουν επικεφαλής μια εξέχουσα λογοτεχνική προσωπικότητα που ανοίγει το δρόμο για τους άλλους, παραδείγματος χάριν  η Επτανησιακή Σχολή με επικεφαλής τον Διονύσιο Σολωμό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Κείμενα Νεολληνικής Λογοτεχνίας Α' Λυκείου
2. ΣΧΟΛΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ, αναρτημένο στο 
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/4716/Lexiko-Logotechnikon-Oron_Gymnasiou-Lykeiou_html-apli/index16.htm