Μάθημα : Λογοτεχνία Α΄ Γυμνασίου

ΘΕΜΑ

Το θανάσιμο παιχνίδι της γάτας.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ:

1^η: «Κάθομαι στην ημικυκλική….την τελευταία φορά». Ο αφηγητής στην βεράντα.

2^η: «Σουρούπωνε…και  γλίστρησε έξω στο σκοτάδι». Το παράξενο και επικίνδυνο παιχνίδι της γάτας.

3^η: «Θα ‘χε περάσει μια ώρα…με την όπισθεν». Ο θάνατος της γάτας.

ΤΙΤΛΟΣ

Είναι το περίεργο και ασυνήθιστο όνομα της γάτας που  προέρχεται από στίχο παλιού ρεμπέτικου τραγουδιού.

ΗΡΩΕΣ

Η γάτα πρωταγωνιστεί, ενώ σε δεύτερο πλάνο είναι ο αφηγητής, ο οδηγός του αυτοκινήτου και έμμεσα η παρέα του αφηγητή.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΙΔΟΣ

Διήγημα.

ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΑΦΗΓΗΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΣΙΜΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ

α) Η γάτα το κάνει αυτό για να ικανοποιήσει το κυνηγετικό της ένστικτο. Επειδή δεν είναι πια αναγκασμένη να κυνηγά, ψάχνει για κάποιο θήραμα και οργανώνει το κυνήγι της, έστω κι αν το θήραμα είναι ένα κουνούπι.

β) Ίσως ο λόγος ήταν διαφορετικός  και δεν μπορούσε να τον κατανοήσει ο ανθρώπινος νους. Ο αφηγητής έκανε διάφορες σκέψεις που δεν τις αναφέρει.

γ) Ίσως η γάτα επιθυμούσε να θέτει έναν στόχο και να τον πετυχαίνει, παίζοντας ένα ριψοκίνδυνο παιχνίδι.

ΤΟΠΟΣ

Το σπίτι του αφηγητή (βεράντα , κήπος), ο δρόμος, η συνοικία.

ΧΡΟΝΟΣ

Α)(ΣΕΙΡΑ) ΑΦΗΓΗΣΗΣΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

Ο αφηγητής δεν παρουσιάζει τα γεγονότα με χρονολογική σειρά. Αντίθετα ξεκινά την ιστορία από το τέλος και έπειτα κάνει αναδρομή στο παρελθόν(αναδρομική αφήγηση).

Β) Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ο χρόνος της ιστορίας κινείται σε δύο επίπεδα, το παρόν (απολαμβάνει το καθιερωμένο ποτό) και το παρελθόν (αναπολεί όσα συνέβησαν ένα χρόνο και δύο μήνες νωρίτερα).

ΑΦΗΓΗΤΗΣ

Πρωτοπρόσωπος, ομοδιηγητικός, γιατί συμμετέχει στην ιστορία.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Αφήγηση που αποδίδει τα γεγονότα της ιστορίας

Περιγραφή για να αποδοθεί η κίνηση της γάτας, το παιχνίδι της κ.α.

Σκέψεις αφηγητή για τις αιτίες του παιχνιδιού.

ΓΛΩΣΣΑ

Απλή δημοτική. Χρησιμοποιούνται πολλά ρήματα στον ενεστώτα για να αποδίδονται ζωντανά οι εικόνες και οι ενέργειες του αφηγητή.

ΥΦΟΣ

Απλό, χωρίς πολλά σχήματα λόγου. Είναι ζωντανό και παραστατικό, χάρη στις πολλές λεπτομέρειες με τις οποίες δίνονται οι κινήσεις της γάτας. Είναι σκληρό και ωμό όταν περιγράφει με άκρως ρεαλιστικό τρόπο, το ατύχημα και την εικόνα της νεκρής γάτας.

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ

Μεταφορές: «Θανάσιμος όγκος του αυτοκινήτου», «αυτοκρατορικά νωχελική» κ.α,

Παρομοιώσεις: «γλιστρούσε πόντο πόντο σαν ναρκοσυλλέκτης» κ.α.

Ασύνδετα: «μεγάλωνε, διαστελλόταν, μάκραινε, γινόταν θηριώδης» κ.α.

Εικόνες: οπτικές, οπτικοακουστικές, απτικές (τριβόταν ηδονικά στα πόδια του)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ

ΓΑΤΑ: Περίεργη, με παράξενη συμπεριφορά. Ήταν προσεκτική, καθώς κινούνταν αργά παίρνοντας όλες τις προφυλάξεις, ήταν υπομονετική, καθώς περίμενε το θήραμά της, είχε έντονο κυνηγετικό ένστικτο, ήταν έξυπνη, γρήγορη, πονηρή αλλά και χαδιάρα.

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ ΣΤΟ ΔΙΗΓΗΜΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Διαβάζοντας το κείμενο παρατηρούμε ότι:

• δεν ακολουθείται η χρονική σειρά των γεγονότων στην αφήγηση.
• ο συγγραφέας ξεκινά την αφήγηση από το τέλος της ιστορίας.
• ο συγγραφέας επιστρέφει νοερά στο παρελθόν και ανακαλεί στη μνήμη του τις αναμνήσεις από το κατοικίδιό του: πώς το βρήκε και πώς περνούσαν μαζί τους.

Δοκιμάστε να γράψετε την ιστορία της Βαγγελιώς-δεν-είσαι-εντάξει με τη χρονολογική σειρά των γεγονότων [περιληπτικά].

Ποια σειρά αφήγησης της ιστορίας σας αρέσει περισσότερο και γιατί;

2. Εντοπίστε στο κείμενό σας τα επίθετα -μόνα τους ή σε ονοματική φράση-, τα ρήματα και τα επιρρήματα που χρησιμοποιεί ο Σκαμπαρδώνης, για να παρουσιάσει τις κινήσεις της γάτας και το ριψοκίνδυνο παιχνίδι της.

Ο παρακάτω πίνακας μπορεί να σας βοηθήσει για να συγκεντρώσετε τους διαφορετικούς χαρακτηρισμούς: