Μάθημα : Γλώσσα Γ' Λυκείου

Κωδικός : G1266287

Γλώσσα Γ' Λυκείου

G1266287  -  ΤΑΤΙΑΝΗ ΠΑΠΑ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ - ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ

Περιγραφή

ΑΣΚΗΣΕΙΣ στη δηλωτική και συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσα, ομόρριζα, ασύνδετο σχήμα, ενεργητική σύνταξη 

 

Ερώτηση 1 (Ελεύθερου Κειμένου — 20 βαθμοί) 

Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Ι ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ "Η ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ"

Να δημιουργήσετε μία πρόταση ή μία περίοδο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις με την έντονη γραφή επιλέγοντας οποιαδήποτε σημασία των λέξεων αυτών επιθυμείτε (δηλωτική ή συνυποδηλωτική) και σημειώνοντας την επιλογή σας.

α) … καλλιεργούν την ευαισθησία… (παράγραφος πρώτη: «Στη δεύτερη … συμπεριφορά»)
β) …δεν έχουν αμβλυνθεί θεαματικά… (παράγραφος δεύτερη: «Στον μισό … μισαλλοδοξία»).
γ) Εξ ου και τα τείχη που τοποθετούνται πλέον σε διάφορα μέρη του πλανήτη (παράγραφος δεύτερη: «Στον μισό … μισαλλοδοξία»)
δ) … ο συρμός στον οποίο σπεύδουν να επιβιβαστούν νέες χώρες… (παράγραφος δεύτερη: «Στον μισό … μισαλλοδοξία»)
ε) Η σύμπτωση της Ημέρας κατά του Ρατσισμού με την Ημέρα της Ποίησης οδηγεί … στη μνημόνευση ενός ποιήματος… (παράγραφος τρίτη: «Η σύμπτωση… είδους»).

Οδηγία

Εντοπίζουμε, καταρχάς, στο κείμενο τις ζητούμενες λέξεις και κατανοούμε τη σημασία τους στο συγκεκριμένο κειμενικό περιβάλλον. Επιχειρούμε να διακρίνουμε αν χρησιμοποιούνται δηλωτικά ή συνυποδηλωτικά . Στη συνέχεια, ενεργοποιούμε τις γνώσεις μας και για άλλες, ενδεχομένως, σημασίες των ίδιων λέξεων. Μπορούμε να μελετήσουμε τα λήμματα σε κάποιο λεξικό και να γνωρίσουμε όλες τις καταγεγραμμένες σημασίες. Επιλέγουμε, τέλος, τη σημασία για την οποία μπορούμε να σκεφτούμε παραδείγματα ορθής χρήσης.
 
Δραστηριότητα ΙΙ
Εκφώνηση

Να γράψετε δύο ομόρριζες για καθεμία από τις ακόλουθες λέξεις (υπογραμμίζονται στο κείμενο): προσδοκία, ενισχύουν, γονίδια, αντέχουν, εφήμερο

Οδηγία

Ως ομόρριζες, ορίζουμε τις λέξεις που ανήκουν στην ίδια οικογένεια, έχουν κοινή ρίζα, θέματα, ίδια προέλευση. Πηγή: Βικιλεξικό (https://el.wiktionary.org/wiki)
 
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΙΙΙ
Να αιτιολογήσετε τη χρήση του ασύνδετου σχήματος μεταξύ των υπογραμμισμένων φράσεων στην περίοδο λόγου (της δεύτερης παραγράφου) που ακολουθεί:

Οι φυλετικές διακρίσεις δεν έχουν αμβλυνθεί θεαματικά, η ξενοφοβία παρουσιάζεται σαν να απορρέει από κάποιας λογής «φυσικό δίκαιο», ενώ η μισαλλοδοξία είναι κατά κάποιον τρόπο η νέα κανονικότητα, ο συρμός στον οποίο σπεύδουν να επιβιβαστούν νέες χώρες, νέοι ηγέτες, νέα πλήθη. Ο «πόλεμος των πολιτισμών» άλλωστε ή των θρησκειών έτσι ακριβώς εννοήθηκε: σαν πόλεμος των εκ προοιμίου ανώτερων (των Δυτικών-Λευκών-Χριστιανών) εναντίον των εκ φύσεως κατώτερων.

Οδηγία

Σύμφωνα με το Λεξικό της κοινής νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη), ασύνδετο είναι το σχήμα όπου «παραθέτουμε όμοιους όρους ή όμοιες προτάσεις χωρίς να βάζουμε ανάμεσά τους συνδέσμους».
 
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ IV
Να εντοπίσετε το είδος της σύνταξης (ενεργητική ή παθητική) και να αιτιολογήσετε τη χρήση της στις προτάσεις της ακόλουθης περιόδου (τελευταίας του κειμένου):

«Μόνο που ζουν ανάμεσά μας άτομα που δεν τον ξέχασαν επειδή λατρεύουν τις φριχτές ιδέες του.»

Οδηγία

Στο σχολικό βιβλίο Έκφραση -Έκθεση, τεύχος Α΄ (Ενότητα: Περιγραφή) αναφέρεται: «Χρησιμοποιούμε την ενεργητική σύνταξη, για να προβάλουμε το πρόσωπο ή το πράγμα που ενεργεί (υποκείμενο μεταβατικού ρήματος), ενώ επιλέγουμε την παθητική σύνταξη για να τονίσουμε ότι το υποκείμενο «παθαίνει» κάτι ή δέχεται το αποτέλεσμα μιας ενέργειας.»