Παρουσίαση/Προβολή

Από τον Πόλεμο στο Άθλημα

Η ιστορία του αθλητισμου ειναι και η ιστορια του Ελληνισμου αφου μεσα απο τους αγωνες επιβιωσης γεννηθηκαν τα εργαλεια και οι αγωνες επιδειξης εκεινων των ικανοτητων που υπερισχυαν σε μια πολεμικη εκστρατεια.

Στον Μαραθωνα τιμηθηκε ο δρομεας αντοχης. Επισης στο Μαραθωνα αλλα και στις Πλαταιες τιμηθηκε ο δρομεας ταχυτητας.Στις Θερμοπυλες τιμηθηκε ο παμμαχος και ο παγκρατιαστης. Στην Τροια ο τοξοτης!

Σε αλλες κοινωνιες οπως των Μαγια του 7ου αιωνα π.Χ. ο αθλητισμος ειχε ηδη διασπαστει απο τον πολεμο και διοργανωνονταν τουρνουα ουλαμαλιζτζλι η τσατσλι - ενα ειδος πρωιμου αλλα βαρβαρου μπασκετ που κατεληγε με την νικητρια ομαδα να λεηλατει τους υποστηρικτες της αντιπαλης ηττημενης ομαδας την ωρα που η ιδια αποκεφαλιζονταν. Στη συνεχεια αξιοποιουσαν τα κρανια των αντιπαλων στην προπονηση τους. Κυριολεκτικα επαιζαν το κεφαλι τους. Δεν ειναι τυχαιο οτι μας συγκινει η βια.

Ο Ηρακλειτος που εζησε στην Ελλαδα απο το 544 εως το 464 π.χ. μας αφησε με την ρηση <<ο πολεμος ειναι πατερας και κυβερνητης των παντων>>. Η οχι τοσο ευχαριστη αληθεια, οτι ο αθλητισμος εχει σημαντικες ριζες του στις πολεμικες αναμετρησεις των ανθρωπων, τελικα εδειξε την δυνατοτητα και την προοπτικη που κρατα η ανθρωποτητα για το μελλον της.

Ενω η βια της ανγκαιας επιβιωσης μας ακολουθει ακομα και σημερα, οπου η βια και ο αθλητισμος δυστηχως συνυπαρχουν στις ψυχικες στοες των φανατισμενων φιλαθλων, παραλληλα εχουμε αναπτυξει και ενα ευγενικο πνευμα, μια ενσυναισθηση και βαθυτερη μελετη προκειμενου να τα βρουμε με τον δραστηριο, ανυσηχο και φιλο των συγκινησεων εαυτο.

Το αθλητικο - ανταγωνιστικο παιχνιδι, αυτο το πνευμα που μετατρεπει την εργασια σε αθλοπαιδια εντοπιζεται σε ολους τους ανθρωπους και εχει παρατηρηθει ακομη και στα ζωα που ζουν ομαδικα. Η παλη εξασκειται απο ολα τα θηλαστικα, κυριως σε νεοτερη ηλικια και θεωρειται παγκοσμια.

Στην Ελλαδα η εξελιξη του μαχητικου πνευματος και η θεσμοθετηση της ευγενους αμιλλας στην κοινωνια των ανθρωπων βρισκει ακομα βαθυτερες ριζες στην μυθολογια και στην εποχη των Ηρωων. Ηρακλης, Θησεας, Οδυσσεας, Πελοπας, Αιαντας, ακομη και Διονυσος ηταν ολοι Παμμαχιστες, γνωριζαν δηλαδη αοπλη και ενοπλη πολεμικη τεχνη ενω αλλοτε συμμετειχαν και αλλοτε θεσμοθετουσαν δημοσιους αγωνες οπου θαυμαζαν τους καλυτερους.

Μεσα στον αθλητικο χωρο ο ανθρωπος βρηκε τροπο να ειναι ετοιμος για βια χωρις να ειναι βιαιος. Με τις αγωνιστικες και πολεμικες αναμετρησεις δημιουργηθηκαν ιδιωτικες σχολες προπονησης παραλληλα με τα προγενεστερα γυμναστηρια ως αναγκη να προπονειται η κοινωνια συνεχως για τον πολεμο. Το γυμναστηριο ειναι χωρος εκπαιδευσης για ολες της μαχιμες ηλικιες. Το γυμναστηριο γινεται κοινος χωρος προπονησης και εκδηλωσης αρχικου θαυμασμου προς τους καλλιστους. Στο γυμναστηριο γεννιεται ο αθλητισμος και στο Σταδιο ο πρωταθλητισμος.

Ο αθλητισμος θεωρηθηκε τοσο σημαντικος που διεξαγονταν συστηματικα αγωνες ξεχωριστα και για αντρες και για γυναικες. Καταλαβαινει κανεις οτι ουτε οι αντρες επιτρεπονταν να παρακολουθησουν τους αγωνες γυναικων αν και θα ηθελαν πολλοι μιας και ο αθλητισμος στην αρχαια Ελλαδα γινοταν χωρις ρουχα οπως γνωριζετε.

Ενδεικτικα, ο αρχαιος αθλητης εκανε την περιοδια του στα Λυκαια, τα Παναθηναια, στην Νεμεα, και στους Ολυμπιακους. Η αθλητρια της αρχαιοτητας αναζητουσε την δοξα στους Διονυσιακους της Σπαρτης, στους Δελφους, και στα Ηραια.

Εδω συμειωνεται και η διασπαση του Παμμαχον και του Παγκρατιου απο την συνολικη του βια και μετριαζεται σπονδυλοτα σε πολλα αθληματα.
Στο Σταδιο ενισχυεται η επιθυμια για ειρηνη και η πολεμικη τεχνη της εποχης χωριζεται σε Ανω και Κατω Παγκρατιο, Πυξ-Λαξ, Πυγμαχια, Ανω και Κατω Παλη, Ιπασια, Ιπποδρομια, Στιβο, Ακοντιο, Δισκοβολια κα.

Το παγκρατιο ομως ειναι παντα λατρεμενο, διεξαγεται τις τελευταιες μερες των αγωνων με τα υπολοιπα βαρεα αθληματα, εχει παντα γεματες θεσεις και θεωρειται το <<εν Ολυμπια το καλλιστον>>. Ανάμεσα στους Ολυμπιονικες του Παγκρατιου βρισκουμε τους Ξενοφων Αιγιευς (πρεσβυτερος και νεοτερος), ο Πολυδαμας της Θεσσαλιας που μπορουσε να αντιμετωπισει πολλαπλους αντιπαλους, εδω στη Ροδο οι Ακουσιλαος και Δωριεας, γιοι του Διαγορα.

Το μαχητικο - αθλητικο πνευμα ακολουθησε τους Ελληνες εως και τα συνορα της Ινδιας με τον Μεγαλο Αλεξανδρο και απο εκει ταξιδεψε εως της χωρες της Απω Ανατολης. Στην Ινδια μετα την Διαδοχη υιοθετηθηκε το συστημα που διδασκοταν στην Ροδιτικη σχολη της Καλλιπατειρας και επιβιωνει μεχρι σημερα με το ονομα Καλαριπαγιατου. Στην Κινα η πολεμικη τεχνη ενσωματωνεται στην θρησκεια και την ιστορια του λαου και οι θρυλικοι πολεμιστες μοναχοι του ναου Σαολιν παραδεχονται οτι οι πρωτες 18 στασεις του Γκονγγφου ειναι παρμενες απο αρχαια ελληνικα νομισματα που κυκλοφορησαν μεσω του Δρομου του Μεταξιου.

Απο κει οι τεχνες εφτασαν στην Κορεα, στην Ταιλανδη, στις Φιλλιπινες, και στην Ιαπωνια για να παρουν πιο συγχρονες μορφες.Η προσφορα των Ελληνων στις παγκοσμιες πολεμικες τεχνες ειναι βασικη αφου για πρωτη φορα στην ιστορια υπαρχει ολοκληρωμενο συστημα αοπλης και ενοπλης μαχης που καταγραφεται επισημα σε μορφη εγχειριδιων. Κατι σαν fechtbuch της εποχης. Το fechtbuch ηταν το σκονακι του ιπποτη που το διαβαζε περιμενοντας να ξεκινησει η μονομαχια.

Κατα την Βυζαντινη περιοδο η εννοια του αθλητισμου ειδικα με την επικρατηση του Χριστιανισμου αλλαζει ριζικα. Το 393 ο Μεγας Θεοδοσιος προκειμενου να μην επιτρεπει στους υπηκοους να γυμναζονται (και ως εκ'τουτου να μην κατεχουν πολεμικες ικανοτητες) απαγορευσε τους Ολυμπιακους αγωνες ως παγανιστικη τελετη και ο αθλητισμος απεκτησε αποκλειστικα ψυχαγωγικο χαρακτηρα καθως περασε ξανα στα χερια ιδιωτικων γυμναστηριων.

Ο Χρυσοστομος και ο Βασιλεος μας δινουν πληροφοριες για τα αγωνισματα της πυγμαχιας, της παλης και του παγκρατιου που γινονταν στο ιπποδρομιο της Κωνσαντινουπολης. Γενικα φαινεται οτι στην Βυζαντινη εποχη δεν υπηρχε οργανωμενη απο το κρατος μαζικη εκπαιδευση και τα αθληματα και ειδικα οι πολεμικες τεχνες γινονταν απο ιδιωτες και οι δασκαλοι ηταν κληρικοι.

Αναφερω ενδεικτικα τον Νεστορα που αντιμετωπισε στο σταδιο τον ειδολολατρη παλαιστη Λυαιο στην εποχη του αυτοκρατορα Μαξιμιανου αφου προηγουμενως ο Νεστωρ ζητησε την ευλογια του Αγιου Δημητριου που βρισκοταν φυλακισμενος, πριν απο την παλη φωναξε <<ο Θεος του Δημητριου βοηθει μοι>> και νηκισε τον ως τοτε ακατανικητον Λυαιον.

Τον περασμενο αιωνα ο ιστορικος και θρυλικος ιδρυτης του Κιοκουσινκαι, ο Μας Ογιαμα, εγραψε οτι το πανκρατιο ειναι ο προγονος των πολεμικων τεχνων της Απω Ανατολης. Συκεκριμενα γραφει οτι οι Ελληνες εφεραν το παγκρατιο στην Ινδια και απο κει ο Μποντινταρμα το εφερε στο ναο Σαολιν στην Κινα. Ο μεγας Αλεξανδρος υποχωρισε απο την Ινδια αλλα οι Ελληνο-Βακτριανοι στρατηγοι την κατελαβαν και την εκαναν Ελληνικο κρατιδιο, διατηρωντας την εξουσια τους ακομη και 10 χρονια μετα την γεννηση του Χριστου.

Στην Γαλλια, στην πολη της Μασσαλιας απ'οπου πηγαζει η τεχνη Σαβατε, τιμουν το γεγονος οτι η Μασσαλια ηταν πρωτα Ελληνικη πολη και μετα Ρωμαικο λιμανι.

Στην Ελλαδα και την Μεσογειο, στα χωρια και στα νησια, οσοι γνωριζαν μαθαιναν στα παιδια τους παγκρατιο.

Ταυτοχρονα, μετα το 1821, αυξηθηκε το ενδιαφερον για αναβιωση των ολυμπιακων αγωνων, οπως διαπιστωνουμε στο ποιημα <<Διαλογος των Νεκρων>> του Παναγιοτη Σουτσο το 1833.

Το 1859 ο Ευαγγελος Ζαππας χρηματοδοτει τους πρωτους συγχρωνους Ολυμπιακους Αγωνες με αθλητες απο την Ελλαδα και την Οθωμανικη Αυτοκρατορια και αναπαλαιωνει το Παναθηναικο Σταδιο. Το 1894 Ο Ντε Κουμπερτεν ιδρυει την Παγκοσμια Ολυμπιακη Επιτροπη με προεδρο τον Δημητριο Βικελα και αναμεσα στα αθληματα που προτεινονται το παγκρατιο απορριπτεται ως υπερβολικα βιαιο. Συγκεκριμενα, ο Πιερ-Εκτορ Κουλιε, αρχιεπισκοπος της Λυον στην επισημη αποφαση του δηλωνει "Nous acceptons tout, sauf le pancrace" δηλαδη <<Δεχομαστε ολα τα αθληματα εκτος του παγκρατιου>>.

Στους δρομους της Νεας Υορκης οι Ελληνες και Ιταλοι μεταναστες διδασκαν πανκρατιο στα παιδια τους και ο αξεχαστος μποξερ Ροκυ Μαρσιανο ενσωματωσε μια συκγεκριμενη κινηση παγκρατιου στην τεχνικη του μεσα στο ρινγκ.

Στη Ιαπωνια, στη χωρα του καρατε, το 1993 ιδρυθηκε το πρωτοτυπο αγωνισμα πανκρασε βασισμενο στην αρχαια πανκρατιο και που επισης σαρωνει απο τοτε που κυκλοφορησε ενα βιντεο στο ιντερνετ οπου μεσηλικας αγνωστος μαθητης πανκρασε νικησε δασκαλο αλλης φιμησμενης σχολης με ενα χτυπημα δημοσιως. Στον σημερινο μελετητη το βιντεο φανταζει αστειο.

Στην Ινδια και στο Πακισταν ακομα και σημερα υπαρχουν χωρια οπου μιλουν ελληνικα, ισχυριζονται οτι καταγονται απο στρατιωτες του Μεγαλου Αλεξανδρου και που διαθετουν γυμναστηρια τοπικων παραδοσιακων πολεμικων τεχνων.

Το πανκρατιο επιβιωσε σε διαφορες μορφες σε ξεχασμενες γωνιες αυτου του πλανητη μεχρι το 1969 οπου ηταν ετοιμο να κανει παλι την εμφανιση του, αυτη την φορα υπο την επιβλεψη του Ελληνο Αμερικανου Jim Arvanitis. Ασχολιοταν παθιασμενα με τον αθλητισμο οσπου τον κερδισαν οι πολεμικες τεχνες μολις περασε εμπειρια σχολικης βιας απο τρεις αλλους μαθητες.

Το 1969 εντοπισε τις λεξεις παμμαχον και πανκρατιον σε κειμενα που μελετουσε γυρω απο τον πολεμο και της πολεμικες τεχνες. Το 1971 ανοιξε το πρωτο επισημο Spartan Academy στη Βοστονη, κανοντας αμετρητες επιδειξεις στο κοινο. Το πανκρατιο κανει την επανεμφανιση του με νεους κανονισμους και το ανακατασκευασμενο ονομα πανκρεισιαν. Απο τοτε εχουν προστεθει στον Αρβανιτη πολλες διακρισεις μεχρι και στο βιβλιο Γκινες και το 2000 η πολιτεια της New Hampshire οπου εζησε για λιγα χρονια τον ψιφησε αθλητη του αιωνα.

Σε καθε περιπτωση ομως το πανκρατιο αντιμετωπιζει την ιδια σταση απο της αρχες, τα μεσα, και την υψιλη κοινωνια των ασιατικων πολεμικων τεχνων. Το πανκγρατιο ειναι πολυ βιαιο, πολυ ακομψο, <<για αχρειους>>. Το παγκρατιο ειναι μαχη δρομου. Ως απαντηση το 1996 στην Ελλαδα ιδρυεται η Ελληνικη Ομοσπονδια Παγκρατιου Αθληματος. Το παγκρατιο γινεται ξανα αθλημα και διαδιδεται στην Ελλαδα με επισημη στολη, αγωνες και εκδηλωσεις σε πολεις και νησια. Γυριζει ντοκυμαντερ το History Channel και ακολουθουν αλλες προβολες παγκοσμιως.

Το 1999 ιδρυεται η Διεθνης Ομοσπονδια Πανκρατιου στη Λαμια, και σημερα η IFPA μετραει πανω απο εκατο χωρες-μελη.

Το 2008 ομαδα επιδειξης της ΕΟΠΑ παρουσιασε το Παγκρατιο ξανα στους Ολυμπιακους Αγωνες στο Πεκινο. Εφαρμοζεται σε ταινιες δρασης του Χολυγουντ και διδασκεται στις κορυφαιες ειδικες δυναμεις του κοσμου. Οι δασκαλοι αλλων πολεμικων τεχνων αξιοποιουν το παγκρατιο στην εκπαιδευση και ομολογουν οτι σε πραγματικες συνθηκες αυτοαμυνας το πακγρατιο επαρκει ενω πολλες ασιατικες τεχνες εχουν περασει αποκλειστικα στο χωρο του θεαματος. Το πιο ενδιαφερον ειναι οτι εχει κανει την επανεμφανιση του στα εκπαιδευτικα συστηματα των οικονομικα ισχυροτερων χωρων ως μερος του προγραμματος σπουδων. Οι κανονισμοι αλλαζουν ανα περιπτωση, η τεχνη παραμενει ιδια. Αυτη ειναι η ιστορια και η φημη του πακγρατιου. Επιβιωνει πεισματικα, οπως αλλωστε επιβιωνει οτιδηποτε αυθεντικα Ελληνικο.