Μάθημα : ΚΝΛ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ "Kuro Siwo"

Μπορείτε να ...διαβάσετε τον παρακάτω χάρτη; Τι συμβολίζουν τα βελάκια που απεικονίζονται στην επιφάνειά του;  

https://www.marinetraffic.com/en/ais/home/centerx:23.8/centery:37.6/zoom:8

Αν θέλετε να το ακούσετε και από μία γυναικεία φωνή, πατήστε πάνω στον τίτλο της ενότητας αυτής.

Το Kuro Siwo ή Κουροσίβο είναι ένα πολύ δυνατό θαλάσσιο ρεύμα στον δυτικό Ειρηνικό, που κινείται βόρεια κατά μήκος των ακτών της Ασίας. Είναι τόσο δυνατό, που όταν ένα καράβι κινείται μέσα του, είναι σα να είναι πιασμένο στις ράγες τραίνου που το σφίγγουν και το καθοδηγούν και δεν μπορεί εύκολα να ξεφύγει δεξιά ή αριστερά.

Εντοπίστε το στον παρακάτω χάρτη.

Σύντομο βιογραφικό

Ο λογοτέχνης Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1910 στο Χαρμπίν της  Μαντζουρίας. Ο πατέρας του, Χαρίλαος, είχε τη ρωσική υπηκοότητα και διατηρούσε επιχείρηση εισαγωγών - εξαγωγών. Η μητέρα του, Δωροθέα, ήταν κεφαλλονίτικης καταγωγής. Σε ηλικία τεσσάρων ετών, η οικογένειά του επέστρεψε στην Κεφαλονιά και το 1921 μετακόμισε στον Πειραιά, όπου τελείωσε το Δημοτικό και το εξατάξιο Γυμνάσιο.

Το 1928 δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή, αλλά την ίδια χρονιά αρρωσταίνει βαριά ο πατέρας του και αναγκάζεται να δουλέψει. Για μερικούς μήνες εργάζεται σε ναυτικό γραφείο, κρατώντας τα λογιστικά βιβλία, και τον επόμενο χρόνο, αμέσως μετά τον θάνατο του πατέρα του, μπαρκάρει ναύτης σε φορτηγό.

Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, αποτυπώνει στο χαρτί τις εικόνες από τα μέρη που επισκέπτεται, τη ναυτική ζωή, τους ναυτικούς και τις σχέσεις τους με την πατρίδα τους, τη θάλασσα και τις γυναίκες. Τον Ιούνιο του 1933 κυκλοφορεί την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο «Μαραμπού» και εισαγωγικό σημείωμα του ποιητή Καίσαρα Εμμανουήλ. Το βιβλίο τυπώνεται σε 245 αντίτυπα, στο τυπογραφείο του περιοδικού «Ο Κύκλος», με έξοδα του ίδιου.

Το 1939 παίρνει το δίπλωμα ασυρματιστή, αν και αρχικά ήθελε να γίνει καπετάνιος. Ακολουθεί ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, πηγαίνει στρατιώτης στην Αλβανία και στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής μένει ξέμπαρκος στην Αθήνα. Ξαναμπαρκάρει το 1944 και ταξιδεύει αδιάκοπα ως ασυρματιστής σ' όλο τον κόσμο.

Τον Ιανουάριο του 1947 εκδίδεται η δεύτερη ποιητική συλλογή του «Πούσι» κι επανεκδίδεται, ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια, το εξαντλημένο «Μαραμπού» από τον Θανάση Καραβία, ο οποίος το Μάρτιο του 1954 θα κυκλοφορήσει και τη «Βάρδια», το μοναδικό πεζό του Νίκου Καββαδία.

Από το τελευταίο ταξίδι του επέστρεψε το Δεκέμβριο του 1974 και αμέσως ξεκίνησε τις προετοιμασίες για την έκδοση της τρίτης ποιητικής συλλογής του, την οποία όμως δεν πρόλαβε να δει τυπωμένη. Πέθανε ξαφνικά στις 10 Φεβρουαρίου του 1975, από εγκεφαλικό επεισόδιο. Στην ατζέντα του βρέθηκαν τρεις στίχοι που ήθελε να τους προτάξει στο «Τραβέρσο», κάτι που δεν έγινε...

«Μα ο ήλιος αβασίλεψε κι ο αητός απεκοιμήθη
και το βοριά το δροσερό τον πήραν τα καράβια.
Κι έτσι του δόθηκε καιρός του Χάρου και σε πήρε».

Τέσσερα χρόνια μετά το θάνατό του, κάποια από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από τον Θάνο Μικρούτσικο, στο δίσκο «Σταυρός του Νότου». Μέσω αυτών των τραγουδιών, και άλλων που ακολούθησαν, ο Νίκος Καββαδίας έγινε γνωστός στο ευρύτερο κοινό.

(πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/44)

• Στον παρακάτω σύνδεσμο θα βρείτε μία χρονογραμή για τη ζωή και την εργογραφία του Ν. Καββαδία: https://www.timetoast.com/timelines/2258547

Έχει γραφτεί για τον Καββαδία:

"Ἀπὸ παιδὶ ἔνιωσε ἀκατανίκητη ἕλξη γιὰ τὴ θάλασσα γι᾿ αὐτὸ καὶ ἔγινε ναυτικός. Τὰ ποιήματά του ἔχουν ἔχουν πλαίσιο τὴ θάλασσα καὶ θέμα τὴ σκληρὴ ζωὴ τῶν ναυτικῶν. Ὡστόσο γιὰ τὸν Καββαδία, ποὺ εἶναι ἰδανικὸς ἐραστὴς «τῶν μακρυσμένων ταξιδιών καὶ τῶν γαλάζιων πόντων», ἡ θάλασσα εἶναι ἕνας μαγικὸς κόσμος. Ἀπὸ αὐτὴ ἀντλεῖ δύναμη καὶ ἀγάπη γιὰ τὸν ἄνθρωπο." (πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/nikos_kabbadias/)

Ακούστε και τον ίδιο να το λέει, σε μια σπάνια συνέντευξή του:

1. Με το ποίημα "Kuro Siwo" ο ποιητής αναφέρεται στο πρώτο του ταξίδι και στις εμπειρίες που αποκόμισε από αυτό. Για ποιες δυσκολίες της ζωής των ναυτικών κάνει λόγο;

2. Μια από τις δυσκολίες της ζωής των ναυτικών είναι και η απουσία των αγαπημένων προσώπων. Σε ποιες συνήθειες των ναυτικών φαίνεται ξεκάθαρα η απουσία αυτή; (εστιάστε στη 2η, 3η και 4η στροφή)

3. Πιστεύετε ότι το ποίημα αυτό εκφράζει το αίσθημα του εγκλωβισμού και της απώλειας προσανατολισμού όπως έχει γραφτεί; Μπορείτε να αιτιολογήσετε την επιλογή του ποιητή να ονομάσει το ποίημα αυτό "Kuro Siwo"; 

4. Λέγεται ότι η ποίηση του Καββαδία έχει "εξωτικό" χαρακτήρα. Ποια στοιχεία αυτού του ποιήματος δικαιολογούν αυτή την άποψη κατά τη γνώμη σας;

5. Οι τίτλοι των ποιητικών συλλογών του Καββαδία είναι: "Μαραμπού", "Πούσι", και "Τραβέρσο". Αναζητήστε σε κάποιο λεξικό τη σημασία αυτών των λέξεων.

Όπως διαβάσατε στα βιογραφικά του στοιχεία, ο Καββαδίας ξεκίνησε στα δεκαοκτώ του χρόνια να δουλεύει ως λογιστής σε κάποιο ναυτικό γραφείο. Η αληθινή του επιθυμία όμως ήταν να ταξιδεύει στη θάλασσα και ο μεγάλος του φόβος ότι θα μείνει παγιδευμένος στη στεριά. Ότι θα μείνει πάντα "ιδανικός και ανάξιος εραστής των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων".

Αυτές τις σκέψεις του τις ακούσατε και στη συνέντευξή του, όπου επιπλέον απαγγέλλει στίχους από το ποίημα που έγραψε εξομολογούμενος τον μεγάλο του φόβο.

Ακούστε το ποίημα μελοποιημένο από τον Γιάννη Σπανό και με τη φωνή του Κώστα Καράλη:

Κάποιος είπε ότι ο Καββαδίας έχει ένα κοινό γνώρισμα με τον Καβάφη:

είναι όλα τα ποιήματά τους τόσο ωραία, που δεν μπορείς

να διαλέξεις κάποια από αυτά ως καλύτερα.

Αν δεν έχετε πάθει ακόμα ναυτία από την τόση θάλασσα,

ακούστε (και δείτε) μερικά ακόμα μελοποιημένα ποιήματά του.

Θεωρώ καλή τύχη ότι τα περισσότερα ποιήματα του Καββαδία μελοποίησε 

ο επίσης πανάξιος συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος, ο οποίος -ίσως θυμάστε- πέθανε το 2019. 

Αν όμως "γκουγκλάρετε", θα βρείτε ποιήματα του Καββαδία μελοποιημένα  

και από άλλους συνθέτες.

Ξεκινάμε: 

Εσμεράλδα

Πούσι

Σταυρός του Νότου

Ένα μαχαίρι

Φάτα Μοργκάνα