Μάθημα : Λειτουργικά συστήματα και Ασφάλεια Πληροφοριακών Συστημάτων

https://openedtech.ellak.gr/

παραδείγματα και ιδέες:

https://openedtech.ellak.gr/examples/

1.1 Λογισμικό Συστήματος

1.2 Τι είναι Λειτουργικό Σύστημα

1.3 Βασικές αρμοδιότητες και λειτουργίες του Λειτουργικού Συστήματος

1.4 Η δομή ενός λειτουργικού συστήματος

1.5 Ο Πυρήνας (kernel) του λειτουργικού συστήματος

1.6 Η επικοινωνία με τον χρήστη ή Διεπαφή χρήστης (User Interface)

1.7 Κατηγορίες λειτουργικών συστημάτων

1.8 Ιστορική εξέλιξη των ΛΣ

https://dmsclab.uowm.gr/projects/serious-games/

Κεφάλαιο 1 – Βασικές Εισαγωγικές Έννοιες

Τι είναι το λογισμικό, είδη λογισμικού, τι είναι το λειτουργικό σύστημα και ποιες οι βασικές αρμοδιότητες και λειτουργίες (sos εικόνες 1.1, 1.2, 1.5), δομή ΛΣ επιγραμματικά, πότε προτιμάμε διερμηνευτή εντολών και πότε GUI

Κεφάλαιο 2 - Οργάνωση Συστήματος Αρχείων 

Παρ. 2.1.1 Οι συσκευές αυτές λέγονται δευτερεύουσες ή βοηθητικές μνήμες και η αποθήκευση σ’ αυτές είναι μόνιμη, σε αντίθεση με την κύρια μνήμη RAM που η αποθήκευση είναι προσωρινή (μέχρι να κλείσει ο Η/Υ). Τέτοιες συσκευές αποθήκευσης είναι οι σκληροί δίσκοι (hard disks ή magnetic disks), οι οπτικοί δίσκοι (CD, DVD), μνήμες τύπου NAND όπως USB stisks και Solid State Drive (SSD), οι μαγνητικές ταινίες (magnetic tapes) και οι εύκαμπτοι δίσκοι (floppy disks).

Πίνακας 2.1 Οι πιο συνηθισμένες επεκτάσεις αρχείων

Σελ 26 Απόλυτη (absolute) και Σχετική (relative) αναφορά σε αρχείο.

Σελ 31Εικόνα 2.7: Απεικόνιση του τύπου του συστήματος αρχείων.

Το ΛΣ παρέχει διάφορες επιλογές για να προστατευτούν τα αρχεία από κάποιες απειλές, οι βασικότερες από τις οποίες είναι:
1. Αντίγραφα ασφαλείας (backup). Στα περισσότερα σύγχρονα ΛΣ υπάρχει βοηθητικό πρόγραμμα για λήψη Αντιγράφων Ασφαλείας των αρχείων που θέλει ο χρήστης, σε τακτά χρονικά διαστήματα.

2. Κωδικός σύνδεσης (password). Συνοδεύει πάντα ένα Όνομα Χρήστη και δίνονται μαζί για να
επιτραπεί η σύνδεση στον Η/Υ. Αποτελείται από γράμματα, αριθμούς και σύμβολα. Σ’ αυτό,
υπάρχει διάκριση μεταξύ πεζών και κεφαλαίων. Για μεγαλύτερη ασφάλεια προτείνεται: η χρήση τουλάχιστο 8 χαρακτήρων, να είναι φράση και όχι λέξη, να περιέχει συνδυασμό από γράμματα, αριθμούς και σύμβολα αν επιτρέπονται και να αλλάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα (πχ κάθε 3 μήνες).
3. Έλεγχος πρόσβασης. Ανάλογα με το σύστημα αρχείων, ο ιδιοκτήτης ενός αρχείου μπορεί να δώσει ή αφαιρέσει δικαιώματα πάνω σε αυτό (για χρήστες και ομάδες χρηστών).

Παράδειγμα: (σελ 69) Κάθε οργανισμός θα πρέπει να κρατά τουλάχιστον ένα είδος αντιγράφων ασφαλείας ακόμα και σε μέσα αποθήκευσης μικρής ταχύτητας (μαγνητικές ταινίες). Ένα τυπικό είδος αντιγράφων ασφαλείας σε σετ ταινίες2
μπορεί να περιλαμβάνει:
1. Πλήρες (ολόκληρου του συστήματος) εβδομαδιαίο αντίγραφο ασφαλείας - (full backup) σε μαγνητικές ταινίες (tapes). Συνήθως επανεγγράφονται την αντίστοιχη βδομάδα του επόμενου μήνα.
2. Μηνιαίο ή ετήσιο (αποθήκευσή τους για αρκετά χρόνια).
3. και πρόσθετα καθημερινό διαφορικό (differential) ή αυξητικό (incremental) αντίγραφο ασφαλείας (όχι και τα δυο). Η διαφορά τους είναι η εξής:
Έστω πως το Σαββατοκύριακο έγινε το πλήρες αντίγραφο ασφαλείας. Την Δευτέρα τροποποιήθηκε το αρχείο Α, την Τρίτη το αρχείο Β και την Τετάρτη το αρχείο Γ. Το αυξητικό αντίγραφο ασφαλείας της Δευτέρας θα πάρει το Α, της Τρίτης θα πάρει μόνο το Β και της Τετάρτης θα πάρει μόνο το Γ. Το διαφορικό αντίγραφο ασφαλείας της Δευτέρας θα πάρει το Α, της Τρίτης θα πάρει το Α και το Β, της Τετάρτης θα πάρει το Α το Β και το Γ.